Գլուխ Գ. - Հոդված 9. / Հատված Ա. / գ) Եկեղեցու խորհուրդը

Ա Ա Ա

770. Եկեղեցին պատմության ներսում է, բայց միաժամանակ՝ անցնում է պատմությունից այն կողմ (պատմության համեմատ՝ անդրանցական է): Միայն ու միայն «հավատքի աչքերով»^[1] է հնարավոր նշմարել, նրա տեսանելի իրականության մեջ, միաժամանակ հոգևոր՝ աստվածային կյանքը կրող իրականությունը:

ԵԿԵՂԵՑԻՆ՝ ՄԻԱԺԱՄԱՆԱԿ ՏԵՍԱՆԵԼԻ ԵՎ ՀՈԳԵՎՈՐ

771. «Քրիստոսը՝ միակ Միջնորդը, երկրի վրա հիմնեց Իր Սուրբ Եկեղեցին՝ հավատքի, հույսի և սիրո հասարակությունը, որպես տեսանելի կենդանի կառույց: Անդադար հասնում է նրան օգնության և նրա միջոցով բոլորի վրա սփռում է ճշարտությունն ու շնորհը»: Եկեղեցին միաժամանակ հանդիսանում է.

– «նվիրապետական մարմիններից կազմված հասարակություն և Քրիստոսի միստիկ Մարմինը».

– «տեսանելի հավաք և հոգևոր հասարակություն».

– «դեռևս երկրի վրա պանդուխտ Եկեղեցին և երկնային բարիքների տիրապետությանը արդեն հասած Եկեղեցին»:

Այս տեսանկյունները միասին «կազմում են մեկ միակ բաղադրյալ իրականություն, բաղկացած՝ մի մարդկային տարրից և մի աստվածային տարրից»^[2]:

Եկեղեցին «ինքնատիպ հատկությունն ունի՝ լինելու միաժամանակ մարդկային և աստվածային, տեսանելի կառույց, բայց անտեսանելի իրականություններով օժտված, եռանդուն՝ գործի մեջ, և նվիրված՝ հայեցողությանը, ներկա՝ աշխարհում, բայց այդուհանդերձ՝ պանդուխտ: Այս բոլորը՝ այնպես, որ այն ամենը, ինչը որ նրա մեջ մարդկային է, կողմնորոշված և ենթարկված լինի աստվածայինին, տեսանելին՝ անտեսանելիին, գործը՝ հայեցողությանը, ներկա իրականությունը՝ գալիք քաղաքին, դեպի որտեղ են ուղղված մեր քայլերը»^[3]:

«Ո՜վ խոնարհություն։ Ո՜վ վսեմություն: Կեդարյան տապանակ, սրբավայր Աստծո. երկրային բնակատեղի, արքունիք երկնային. հողանյութ սենյակ, արքայական սրահ. մահկանացու մարմին, լույսի տաճար. ի վերջո, խոտելի՝ հպարտների համար, բայց Քրիստոսի հարս: Թուխ ես, բայց գեղեցիկ, ո՜վ դուստր Երուսաղեմի. նույնիսկ եթե երկարատև աքսորի վիշտն ու հոգնությունը տգեղացնում են քեզ, այդուամենայնիվ՝ քեզ զարդարում է երկնային գեղեցկութունը»^[4]:

ԵԿԵՂԵՑԻՆ՝ ԱՍՏԾՈ ՀԵՏ ՄԱՐԴԿԱՆՑ ՄԻՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ

772. Եկեղեցու մեջ է, որ Քրիստոսը կատարում և հայտնում է Իր սեփական խորհուրդը՝ որպես Աստծո ծրագրի վերջին նպատակակետ. «Քրիստոսի մեջ վերաբովանդակել ամեն բան» (Եփս 1, 10): Պողոս Առաքյալը «մեծ խորհուրդ» է անվանում (Եփս 5, 32) Քրիստոսի ամուսնական միությունը Եկեղեցու հետ: Քանի որ միացած է Քրիստոսին որպես իր Փեսային^[5], Եկեղեցին նույնպես իր հերթին դարձել է խորհուրդ^[6]: Նրա մեջ դիտելով խորհուրդը, Պողոս Առաքյալը գրում է. «Քրիստոսը ձեր մեջ, հույսը փառքի» (Կղս 1, 27):

773. Եկեղեցու մեջ մարդկանց այս հաղորդությունը Աստծո հետ՝ սիրո միջոցով, որը «վախճան չի ունենալու երբեք» (1Կր 13, 8), նպատակն է, որին ձգտում է այն ամեն ինչը, որը նրանում խորհրդակատար միջոց է, կապված այս աշխարհին, որ սահմանված է անցնելու^[7]: «Եկեղեցու կառուցվածքն ամբողջովին կողմնորոշված է Քրիստոսի անդամների սրբությանը: Իսկ սրբությունը չափվում է ''մեծ խորհրդի'' համաձայն, որի մեջ՝ Հարսը սիրո պարգևով պատասխանում է Փեսայի նվիրմանը»^[8]: Մարիամը մեր բոլորիս առջևից է քայլում դեպի սրբությունն ուղղված ճանապարհի վրա, որը Եկեղեցու խորհուրդն է, քանի որ Եկեղեցին է այդ անբիծ ու անկնճիռ Հարսը^[9]: Այս իսկ պատճառով, «Եկեղեցու մարեմական տեսանկյունը գալիս է պետրոսյան տեսանկյունից առաջ»^[10]:

ԵԿԵՂԵՑԻՆ՝ ՏԻԵԶԵՐԱԿԱՆ ՓՐԿՈՒԹՅԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴ

774. Հունարեն «μυστήριον» - «միստեռիոն» - «խորհուրդ» բառը լատիներենում թարգմանվել է երկու եզրերով. «mysterium» - «միստեռիում» և «sacramentum» - «սակռամենտում»: Հավելյալ մեկնաբանմամբ՝ «sacramentum» եզրը առավել ճշգրիտ կերպով արտահայտում է փրկության ծածուկ իրականության տեսանելի նշանը. ծածուկ իրականության, որը մատնանշվում է «mysterium» եզրով: Այս իմաստով, Քրիստոսն Ինքը փրկության խորհուրդն է (mysterium). «Գոյություն չունի Աստծո ա՛յլ խորհուրդ, Քրիստոսից բացի»^[11]: Իր սուրբ և սրբացնող մարդկային բնության փրկարար գործը փրկության խորհուրդն է (sacramentum), որ բացահայտվում և ազդում է Եկեղեցու յոթ խորհուրդների միջոցով (sacramentum) (որոնք Արևելքի Եկեղեցիներն անվանում են նաև «սուրբ խորհուրդներ (mysterium)»): Այս յոթ խորհուրդներն այն նշաններն ու գործիքներն են, որոնց միջոցով Սուրբ Հոգին տարածում է Քրիստոսի շնորհը, որ Գլուխն է, Եկեղեցու մեջ, որ Նրա Մարմինն է: Եկեղեցին, հետևաբար, պարունակում և հաղորդում է անտեսանելի շնորհը, որի խորհրդապատկերն է ինքը: Այս համանմանական իմաստով է, որ Եկեղեցին անվանվում է խորհուրդ (sacramentum):

775. «Եկեղեցին Քրիստոսի մեջ է որպես խորհուրդ, այսինքն՝ Աստծո հետ սերտ միավորման և ամբողջ մարդկային զարմի միության նշան և գործիք»^[12]: Լինել Աստծո հետ մարդկանց սերտ միավորման խորհուրդը. ահա՛ Եկեղեցու գոյության առաջին նպատակը: Քանի որ մարդկանց միջև հաղորդությունն արմատավորվում է Աստծո հետ միավորման մեջ, Եկեղեցին նաև ամբողջ մարդկային զարմի միության խորհուրդն է: Եկեղեցու մեջ, այդ միությունն արդեն իսկ սկսված է, քանի որ նա ի մի է հավաքում մարդիկ «բոլոր ազգերից, ցեղերից, ժողովուրդներից ու լեզուներից» (Հյտ 7, 9). միաժամանակ, Եկեղեցին «նշան և գործիք» է այս միության լիուլի իրականացման, որը պետք է տակավին ի կատար ածվի:

776. Որպես խորհուրդ (sacramentum), Եկեղեցին Քրիստոսի գործիքն է: Նրա ձեռքերի մեջ, Եկեղեցին «բոլորի ազատագրման գործիքն է»^[13], «փրկության տիեզերական խորհուրդը»^[14], որի միջոցով Քրիստոսը «հայտնում և միաժամանակ իրագործում է մարդու հանդեպ Աստծո սիրո խորհուրդը»^[15]: Եկեղեցին «մարդկության հանդեպ Աստծո սիրո տեսանելի ծրագիրն է»^[16]. ծրագիր, որ կամենում է «ողջ մարդկային զարմը կարգել որպես Աստծո մեկ ժողովուրդ, վերամիավորել այն Քրիստոսի մեկ Մարմնի մեջ, կերտել այն որպես Սուրբ Հոգու մեկ տաճար»^[17]:

^[1] Հռոմեական կրոնուսույց, 1, 10, 20: ed. P. Rodriguez (Città del Vaticano-Pamplona 1989), p. 117.

^[2] Վատիկանյան Երկրորդ Ժողով, Վարդ. Սահմ. Ժողովուրդների Լույսը, 8: AAS 57 (1965) 11.

^[3] Վատիկանյան Երկրորդ Ժողով, Սահմ. Սրբազնասուրբ Ժողովը, 2: AAS 56 (1964) 98.

^[4] Սբ. Բեռնարդոս, Քարոզներ Երգ Երգոցի մասին, 27, 7, 14: Opera, ed. J. Leclerq - C.H. Rochais, v. 1 (Romae 1957), p. 191.

^[5] Հմմտ. Եփս 5, 25-27

^[6] Հմմտ. Եփս 3, 9-11

^[7] Վատիկանյան Երկրորդ Ժողով, Վարդ. Սահմ. Ժողովուրդների Լույսը, 48: AAS 57 (1965) 53.

^[8] Հովհաննես Պողոս Երկրորդ, Առաք. նամակ Կանանց արժանապատվությունը, 27: AAS 80 (1988) 1718.

^[9] Հմմտ. Եփս 5, 27

^[10] Հովհաննես Պողոս Երկրորդ, Առաք. նամակ Կանանց արժանապատվությունը, 27: AAS 80 (1988) 1718, nota 55.

^[11] Սբ. Օգոստինոս Հիպպոնացի, Նամակ 187, 11, 34: CSEL 57, 113 (PL 33, 845).

^[12] Վատիկանյան Երկրորդ Ժողով, Վարդ. Սահմ. Ժողովուրդների Լույսը, 1: AAS 57 (1965) 5.

^[13] Վատիկանյան Երկրորդ Ժողով, Վարդ. Սահմ. Ժողովուրդների Լույսը, 9: AAS 57 (1965) 13.

^[14] Վատիկանյան Երկրորդ Ժողով, Վարդ. Սահմ. Ժողովուրդների Լույսը, 48: AAS 57 (1965) 53.

^[15] Վատիկանյան Երկրորդ Ժողով, Հով. Սահմ. Բերկրանք և Հույս, 45: AAS 58 (1966) 1066.

^[16] Պողոս Վեցերորդ, Խոսք Կարդինալ Հայրերի Ժողովին (22 Հունիս 1973): AAS 65 (1973) 391.

^[17] Վատիկանյան Երկրորդ Ժողով, Վճիռ Ժողովուրդների մոտ, 7: AAS 58 (1966) 956; հմմտ. նույն, Վարդ. Սահմ. Ժողովուրդների Լույսը, 17: AAS 57 (1965) 20-21.

Կայքին օգնելու համար կարող եք դիտել / ունկնդրել այս տեսանյութը։

Շնորհակալություն կանխավ։