Բ. – Հիսուս Քրիստոս

Հավատքը, որ Նոր Կտակարանը ներկայացնում է մեզ, հաստատում է, որ Հիսուս Քրիստոսը ճշմարիտ Աստված է, որովհետև մասնակցում է աստվածային մեկ միակ բնությանը՝ Հոր և Սուրբ Հոգու հետ. Հիսուս Քրիստոսը նաև ճշմարիտ մարդ է, որովհետև մարդեղությամբ՝ վերցրեց մարդկային մեր բնությունը: Եհովական հերետիկոսությունը համառորեն մերժում է այս երկու հիմնական ճշմարտությունները, ինչպես նաև ուրիշներ, որ վերաբերվում են Հիսուս Քրիստոսի ճշմարիտ անձնականությանը: Եվ սա, իրենց սովորության համաձայն, կատարում են խարդախություններով, այսինքն՝ Հիսուսի աստվածությունը մերժելու համար մեջբերում են աստվածաշնչյան այն հատվածները, որոնցում խոսվում է Հիսուսի մասին որպես Իսրայելի կողմից սպասված Մեսիայի (որպես ազատարար թագավորի), կամ էլ՝ աղավաղում ու կեղծում են Աստվածաշնչի այն տողերը, որոնցում հստակ խոսվում է Հիսուսի աստվածային հեղինակության մասին:

ա) Նախևառաջ քննենք եհովականների կողմից Հիսուսի մարդեղության մերժման հարցը: Իրենց հրատարակություններում հաստատում են, թե «տեղի չի ունեցել ոչ մի մարդեղություն» (Vita eterna nella libertà dei figli di Dio, 75; Accertatevi, 208):

Բայց բավական է կարդալ Հովհաննեսի Ավետարանի առաջին իսկ տողերը, համոզվելու համար, որ եհովականությունն իրավացի չէ. «Եվ Բանը^[1] մարմին եղավ և բնակվեց մեր մեջ. և մենք տեսանք նրա փառքը [...] լի շնորհով ու ճշմարտությամբ» (Հովհաննեսի Ավետարան 1, 14): Հովհաննես Առաքյալի «մարմին եղավ» արտահայտությունից է առաջ եկել Մարդեղություն կամ Մարմնացում եզրը (իրոք, քրիստոնյաներս Հավատամքում դավանում ենք, որ Որդին Աստված «մարմնացավ և մարդացավ»): Դատաստանի օրը, ինքը Հովհաննես Առաքյալն է դատելու եհովական հերետիկոսներին այս հարցում. «Բազում մոլորեցնողներ են հայտնվել աշխարհում. ով որ չի խոստովանում Հիսուս Քրիստոսին՝ եկած մարմնով, նա մոլորեցնող է և Նեռ» (Հովհաննես Առաքյալի Ընդհանրական Երկրորդ Նամակը 7; հմմտ. Հովհաննես Առաքյալի Ընդհանրական Առաջին Նամակը 4, 2):

բ) Եհովական այս սկզբնական սխալից ծնվում է հետևյալը. եթե տեղի չի ունեցել իրական մարդեղություն, Հիսուսը հարություն չի առել իրական մարմնով, այլ՝ Իր երևումների համար Հիսուսը «նյութավորվել է ինչ-որ մի մարմնում» (Il millenario regno di Dio, 69), որովհետև «Աստված ոչնչացրեց Հիսուսի մարմինը» (Potete vivere per sempre, 144): Համառոտ քննենք աստվածաշնչյան մի քանի հատվածներ, որոնցից հստակ երևում է, որ Հիսուսը հարություն է առել Իր իսկ մարմնով, որով որ ապրել էր ծննդյան օրից ի վեր, անշուշտ այն միակ տարբերությամբ, որ հարություն առած Իր մարմինն այլևս փառավորված էր:

Հիսուսի մարմինը գերեզմանում փնտրող կանանց հրեշտակը պատասխանում է. «Դուք փնտրում եք Հիսուսին, Նազովրեցուն, խաչյալին: Հարություն առավ, այստեղ չէ» (Մարկոսի Ավետարան 16, 6; հմմտ. Մատթեոսի Ավետարան 28, 5-6): Հիսուսն Ինքը դիմում է աշակերտներին այս խոսքերով. «Ինչո՞ւ եք խռովված և ինչո՞ւ եք կասկածում ձեր սրտերում: Նայեցեք ձեռքերիս ու ոտքերիս. ճիշտ ես եմ: Շոշափեցեք ինձ և տեսեք. հոգին մարմին և ոսկոր չունի, ինչպես տեսնում եք, որ ես ունեմ» (Ղուկասի Ավետարան 24, 38-39; հմմտ. Հովհաննեսի Ավետարան 20, 19-23): Հիսուսի իրական հարության հետևանքում Առաքյալների սիրտը լցվել էր ուրախությամբ, այնպես, որ բացականչում էին. «Տերն իրո՛ք (հունարեն՝òntôs) հարություն է առել» (Ղուկասի Ավետարան 24, 34):

Եհովականները կեղծում են Պետրոս Առաքյալի Ընդհանրական Առաջին Նամակի 3, 18-19 հատվածի իմաստը և իրենց կույր հետևորդներին համոզում են, որ այդ միակ հատվածն է Հիսուսի հարության վերաբերյալ ճշմարտությունը սովորեցնողը. «Մարմնով մահվան ենթարկվելով, կենդանի մնաց հոգով և հոգով գնաց փրկությունն ավետելու այն հոգիներին, որ սպասում էին բանտում»: Ուրեմն, պատճառաբանում են, «կենդանի մնաց հոգով» նշանակում է կենդանի չմնաց մարմնով: Բայց այս բացատրությունն ամբողջովին հակասում է տեքստի իմաստին: Պետրոս Առաքյալն իրականում խոսում է այն երեք օրերի մասին, որոնք Հիսուսը անցկացրեց գերեզմանում: Մարմնով մահանալով, ասում է Առաքյալը, Հիսուսը չոչնչացավ, այլ՝ մնաց հոգով կենդանի և գնաց փրկությունն ավետարանելու բանտարկյալ հոգիներին: Այս իրականությունը քրիստոնյա Ավանդությունն ու աստվածաբանությունն անվանում են «Քրիստոսի էջքը դժոխք»: Նախ ընթերցողի ուշադրությունը հրավիրեմ այն փաստի վրա, որ «հոգով գնաց փրկությունն ավետելու» արտահայտությունը հունարեն բնագրում ներկայանում է որպես «այդ ժամանակ», «այդ առիթով» (en hô kài): Այսինքն, ըստ Առաքյալի, այն ժամանակ կամ այն օրերի ընթացքում, որ Հիսուսը մնաց հոգով կենդանի, թեև մարմնով ենթարկվել էր մահվան, գնաց փրկությունն ավետելու այն հոգիներին, կամ ավելի ճիշտը՝ այն արդար հոգիներին, որոնք Իրենից առաջ մահացած լինելով՝ չէին կարողացել մուտք գործել Աստծո երկնային արքայություն, այլ՝ բանտարկված սպասում էին Մեսիային, խոստացված Փրկչին: Հիսուսը, այն երեք օրերի ընթացքում, որ մնաց գերեզմանում, ուր Նրա մարմինը «չտեսավ ապականություն» (Սաղմոս 15, 10; Գործք Առաքելոց 2, 27.31; 13, 33-41), այսինքն՝ չփտեց (այսպիսով հերքելով եհովական ուսուցումը, թե իբր Աստված ոչնչացրեց կամ անհետացրեց Հիսուսի մարմինը), սպասումից ազատեց Հին Կտակարանի արդարներին և նրանց առաջ բացեց երկնքի դռները: Այս գործը կատարելուց հետո է, որ Հիսուսը հարություն առավ: Հետևաբար, եհովականների հերթական կեղծիքն այն է, որ հարությունից առաջ կատարվածը ներկայացնում են որպես նաև հարությունից հետո տևող իրականություն, ինչը որ հակասում է Աստվածաշնչին:

Ուրիշ մի բան ևս. եհովականները կամովին շփոթում են «հարությունը» և «վերակենդանացումը»: «Վերակենդանացումն» այն է, երբ մի ննջեցյալ աստվածային հատուկ միջամտությամբ վերադառնում է կյանքի, բայց հետո, մի օր, կրկին մահանալու է: Այդպիսին էր պարագան Ղազարոսի, Հայրոսի աղջկա, Նայինի այրի կնոջ որդու, որոնց Հիսուսը վերակենդանացրեց («հարություն» տվեց), փաստելով Իր աստվածային հեղինակությունն ու իշխանությունը կյանքի ու մահվան վրա: Մինչ բուն «հարություն» ասվածն այն է, երբ կյանքին վերադարձողը չի մահանում այլևս երբեք և իր մարմինը ստանում է նոր ու փառավոր հատկություններ (օրինակ, ենթակա չէ ժամանակի ու տարածքի սահմանափակումներին, հիվանդություններին ու ծերությանը, տաքի ու ցրտի ազդեցություններին, քաղցին ու ծարավին, և այլն): Այս զանազանությունից հետևում է, որ մատնանշելու համար մարդկային անձի բնական վիճակը և փառավորյալ վիճակը հարությունից հետո, Աստվածաշունչը հաճախ առաջինն անվանում է «մարմնավոր կյանք» կամ պարզապես «մարմին», իսկ երկրորդն անվանում է «հոգևոր կյանք» կամ պարզապես «հոգի»: Այս իմաստով պետք է հասկանանք Պողոս Առաքյալի Կորնթացիներին ուղղված Առաջին Նամակի 15, 50 հատվածը, որը շարունակ եհովականների բերանում է, բայց ինչպես միշտ՝ կղզիացած իր պարբերությունից: Հարության վերաբերյալ շատ կարևոր հատված է սա, այս իսկ պատճառով կամենում եմ քննել այն ձեր հետ միասին:

Կորնթացիներին ուղղված իր Առաջին Նամակի 15րդ գլխի առաջին տողերում իսկ, Պողոս Առաքյալը զգուշացնում է քրիստոնյաներին՝ ամուր պահել այն խոսքերը, որոնք ինքը նրանց քարոզել էր մեռելների հարության մասին, ասելով, որ այդ հավատքի մեջ է փրկությունը (Պողոս Առաքյալի Առաջին Նամակը Կորնթացիներին 15, 14): Այսինքն՝ Առաքյալն ինքը գիտակից էր, որ լինելու էին և իր ժամանակ արդեն կային որոշ խաբեբաներ ու մոլորեցնողներ, որոնք փորձում էին հերքել Քրիստոսի հարությունը, այդպիսով ցանկանալով քանդել քրիստոնեության հիմքերը: Ապա շարունակում է և բացատրում, թե ինչպես են հարություն առնելու հավատացյալները: Թեև մի քիչ երկար է, բայց մեջբերում եմ ամբողջ հատվածը. «Բայց մեկը կասի՝ ինչպե՞ս են հարություն առնում մեռելները. կամ՝ ի՞նչ մարմնով են գալու: Անմիտ, ինչ որ դու սերմանում ես, չի կենդանանա, եթե չմեռնի: Եվ ինչ որ սերմանում ես, սերմանվածը այն նույն մարմինը չէ, որ ծնվելու է, այլ մի մերկ հատիկ, լինի ցորենի, թե ա՛յլ սերմերի: Եվ Աստված նրան մարմին է տալիս, ինչպես որ կամենում է. և սերմերից յուրաքանչյուրին՝ իր մարմինը: Ամեն մարմին նույն մարմինը չէ. ա՛յլ է մարմինը մարդկանց և ա՛յլ է մարմինը անասունների, ա՛յլ է մարմինը թռչունների և ա՛յլ է մարմինը ձկների: Կան նաև երկնային մարմիններ և երկրային մարմիններ, բայց ա՛յլ է փառքը երկնայինների և ա՛յլ է փառքը երկրայինների. ա՛յլ է փառքը արեգակի, ա՛յլ է փառքը լուսնի և ա՛յլ է փառքն աստղերի. և մի աստղ փառքով առավել է, քան մի ուրիշ աստղ: Այսպես է նաև մեռելների հարությունը. սերմանվում է ապականությամբ և հարություն է առնում առանց ապականության. սերմանվում է անարգությամբ և հարություն է առնում փառքով. սերմանվում է տկարությամբ և հարություն է առնում զորությամբ. սերմանվում է շնչավոր մարմին և հարություն է առնում հոգևոր մարմին: Եթե կա շնչավոր մարմին, կա նաև հոգևոր մարմին: [...] Եվ ինչպես որ կրեցինք հողեղենի պատկերը, նույնպես և կրելու ենք երկնավորի պատկերը: Բայց այս եմ ասում ձեզ, եղբայրներ, որ մարմին և արյուն Աստծո թագավորությունը ժառանգել չեն կարող, ո՛չ էլ ապականությունը ժառանգում է անապականություն: Արդ, մի խորհուրդ եմ ձեզ հայտնում. բոլորս [...] նորոգվելու ենք հանկարծակի, մի ակնթարթում, վերջին փողի ժամանակ, քանի որ փողը հնչելու է և մեռելները հարություն են առնելու առանց ապականության, և մենք նորոգվելու ենք, որովհետև պետք է, որ այս ապականացու մարմինը կրի անապականություն, և այս մահկանացու գոյությունը հագնի անմահություն» (Պողոս Առաքյալի Առաջին Նամակը Կորնթացիներին 15, 35-44.49-53):

Կարծեմ այլևս հստակ է, որ Պողոս Առաքյալը չի ասում, թե մարմինը չի մտնելու Երկնքի Արքայություն, այլ՝ ապականացո՛ւ մարմինը: Եվ այս իրական հարության ճշմարտությունը հիմնված է Քրիստոսի իրական հարության ճշմարտության վրա: Մեջբերում եմ Պողոս Առաքյալի խոսքերից մեկ ուրիշը և սրանով վերջացնում եմ այս նյութի շուրջ խոսելը, վստահ, որ յուրաքանչյուր խելացի անձ համոզվեց եհովական ուսուցումների կեղծ լինելուն: «Մեր հայրենիքը, մինչդեռ, երկնքում է, և այնտեղից ենք որպես փրկիչ սպասում Տեր Հիսուս Քրիստոսին, որը փոխակերպելու է մեր թշվառ մարմինները՝ կերպարանակից դարձնելու համար Իր փառավորյալ մարմնին, շնորհիվ այն իշխանության, որ ունի՝ Իրեն ենթարկելու գոյություն ունեցող ամեն բան» (Պողոս Առաքյալի Նամակը Փիլիպեցիներին 3, 20-21):

գ) Հիսուսի իրական Մարդեղությունն ու իրական Հարությունը մերժելուց բացի, եհովականությունն ուսուցանում է, թե իբր Հիսուսը Աստված չէ: Սա անում է զանազան հաստատումներով, որոնք համառոտ կքննարկենք այժմ:

Եհովականությունը նախևառաջ ուսուցանում է, թե իբր Աստված բոլորից առաջ ստեղծել է Հիսուս Քրիստոսին, ապա Հիսուսի միջոցով ստեղծել է աշխարհը: Բայց սա չի համապատասխանում իրականությանը, չի համապատասխանում Աստվածաշնչի իսկական ուսուցումներին: Հովհաննեսի Հայտնության գիրքը հաստատում է. «Ահա ես գալիս եմ շուտով և բերում եմ իմ հետ վարձատրությունը, յուրաքանչյուրին հատուցելու համար ըստ իր գործերի: Ես եմ Ալֆան և Օմեղան, Առաջինն ու Վերջինը, սկիզբն ու վերջը» (Հովհաննեսի Հայտնություն 22, 12-13; հմմտ. 1, 17; 2, 8): «Ալֆա»ն և «Օմեղա»ն հունարեն այբուբենի առաջին և վերջին տառերն են, ինչպես «Այբ»ը և «Քէ»ն հայերենի համար: Ալֆա-Օմեղա, Առաջին-Վերջին, սկիզբ-վերջ հակադիր եզրերով Հովհաննես Առաքյալն արտահայտում է Հիսուս Քրիստոսի գոյության և գործունեության հավիտենականությունը: Եվ ինչը որ ամենակարևորն է, այս հակադիր արտահայտությունները գործածվում են նաև Հայր Աստծո համար (Հովհաննեսի Հայտնություն 1, 8; հմմտ. Եսայի 41, 4; 44, 6): Այսպիսով, Հիսուսը ներկայանում է ժամանակի և ստեղծված աշխարհի սահմաններից դուրս և հավասար՝ Հորը:

Եհովականներն ընդդիմադրում են, մեջբերելով Հովհաննեսի Ավետարանի 1, 3 հատվածը, ուր գրված է. «Ամեն բան ստեղծվեց նրա միջոցով»: Բայց այս արտահայտությունը չի նշանակում, թե Հիսուսը մի գործիք էր Հայր Աստծո ձեռքերում, ինչպես բահն ու բրիչն են ծառայում հողագործին, կամ մուրճն ու սղոցը՝ շինարարին: Ճիշտ հակառակը, «նրա միջոցով ստեղծվեց ամեն բան» արտահայտությունը ցույց է տալիս, որ արարչագործության մեջ Հիսուսի դերը համահավասար է Հոր ունեցած դերին: Աստվածաշնչյան ուրիշ հատվածներում, «նրա միջոցով»արտահայտությունը գործածվում է Հայր Աստծո վերաբերյալ (օրինակ, Պողոս Առաքյալի Նամակը Հռոմեացիներին 11, 36; Պողոս Առաքյալի Նամակը Եբրայեցիներին 2, 10): Ապա, միշտ կեղծելով իրական իմաստը, եհովականները մեջբերում են Հովհաննեսի Հայտնության գրքի 3, 14 հատվածը, ուր գրված է. «Լաոդիկիայի Եկեղեցու հրեշտակին գրիր. Այսպես է ասում Ամենը, հավատարիմ ու ճշմարտախոս Վկան, Աստծո արարչագործության Սկիզբը»: Բայց այստեղ նույնպես, «Սկիզբ» բառը չի նշանակում «սկզբնավորված», այլ ճիշտ հակառակը՝ «Սկզբնավորող»: Նույն «Սկիզբ» բառը, նույն Հայտնության գրքի 21, 6 հատվածում գործածվում է Հայր Աստծո վերաբերյալ, այսպիսով հաստատելով, որ այդ եզրը չպետք է հասկանալ կրավորական (պասսիվ), այլ՝ ներգործական (ակտիվ) իմաստով:

Կարող եք հարցնել, որ եթե ըստ եհովականության Հիսուսը Աստված չէ, ուրեմն ո՞վ է: Եհովական ցնորամտություններից մեկն էլ հենց սա է, որ ներկայացնում են Հիսուսին որպես Միքայել հրեշտակապետը: Այս սատանայական հանդգնությանը թողնում եմ, որ պատասխանի Պողոս Առաքյալը. «Աստված [...] այս վերջին օրերին մեր հետ խոսեց իր Որդու միջոցով, որին ժառանգ նշանակեց ամեն ինչի, և որի միջոցով ստեղծեց տիեզերքը: [...] Նա (=Որդին) այնքան գերազանց եղավ հրեշտակներից, որ նրանցից շատ ավելի անուն ժառանգեց: Արդարև, հրեշտակներից ո՞ր մեկին երբևէ ասաց. “Դու իմ Որդին ես և ես այսօր ծնեցի քեզ”: Եվ դարձյալ. “Ես նրան Հայր կլինեմ, իսկ նա ինձ Որդի կլինի”: Եվ դարձյալ, երբ Անդրանիկին (=Իր Ժառանգին) աշխարհ է մտցնում, ասում է. “Թող երկրպագեն նրան Աստծո բոլոր հրեշտակները”: Մինչ հրեշտակների մասին ասում է. “Նա իր հրեշտակներին հոգիներ դարձրեց և իր ծառաներին՝ կրակի բոց”, Որդու մասին ասում է. “Ո՜վ Աստված, քո աթոռը հավիտյանս հավիտենից է. քո արքայության գավազանը՝ ուղղության գավազան է: Դու սիրեցիր արդարությունը և ատեցիր անօրենությունը. դրա համար, ո՜վ Աստված, քո Աստվածը օծեց քեզ ուրախության յուղով, ավելի՝ քան քո ընկերներին”: Նաև. “Դու, Տեր, սկզբից երկիրը հիմնեցիր և քո ձեռքերի գործն են երկինքները: Նրանք կորստյան պիտի մատնվեն, բայց դու կաս և մնում ես: Բոլորը մաշվելու են որպես ձորձեր և որպես վերարկու. ոլորելու ես դրանք հագուստի պես և ոլորվելու են: Բայց դու միշտ նույնն ես և քո տարիները չեն պակասելու”: Ո՞ր մի հրեշտակին երբևէ ասաց. “Նստիր իմ աջ կողմում, մինչև որ թշնամիներդ ոտքերիդ տակ պատվանդան դարձնեմ”: Չէ՞ որ բոլոր հրեշտակներն էլ ծառայող հոգիներ են, որ ուղարկվում են ի սպասավորություն նրանց, որոնք ժառանգելու են փրկությունը: [...] Քանի որ հրեշտակներին չէ, որ հնազանդեցրեց գալիք աշխարհը, որի մասին մենք խոսում ենք: Բայց տեսնում ենք փառքով ու պատվով պսակված Հիսուսին» (Պողոս Առաքյալի Նամակը Եբրայեցիներին 1, 1-2.4-14; 2, 5.9):

Կարծում եմ արդեն հստակ նկատեցիք այն հակադրությունը, որ Պողոս Առաքյալը դնում է Հիսուսի և բոլո՛ր հրեշտակների միջև: Ասում է. «Թող երկրպագեն նրան (=Հիսուսին) Աստծո բոլոր հրեշտակները»: Եթե Հիսուսը իրենցից մեկը լիներ, նույնիսկ իրենցից առաջինը, եթե երկրպագեին նրան, հրեշտակները կմեղանչեին կռապաշտությամբ, բայց արդ տեսնում ենք, որ բոլոր հրեշտակներին հրամայվում է երկրպագել Հիսուսին, որովհետև Հիսուսը նրանց Արարիչն է և Աստվածը:

դ) Այժմ հրավիրում եմ ընթերցողին իմ հետ միասին քննելու աստվածաշնչյան մի քանի հատվածներ, որոնցից պարզորոշ հետևում են երկու ճշմարտություններ. 1) Հիսուսը Աստծո Որդին է, բայց ո՛չ թե ինչպես մենք (մենք որդեգրված ենք, ինքը՝ Որդին է ըստ բնության, ծնված է Հորից). 2) Հիսուսն ունի աստվածային հեղինակությունը: Եհովական հերետիկոսության ղեկավարները անազնիվ են գտնվում, երբ այս ճշմարտությունները հերքելու համար մեջբերում են միշտ կղզիացած այն հատվածները, որոնք վերաբերվում են Հիսուսին որպես մարդ, Մեսիա, Փրկիչ, ինչպես ասացի սկզբում. կամ էլ, ինչը որ ամենաստոր իրականությունն է եհովականության մեջ, իրենց “թարգմանություններում” աղավաղում ու կեղծում են Աստվածաշնչի բովանդակությունը:

Նախևառաջ ասեմ, որ «Աստծո որդի» արտահայտությունը Աստվածաշնչում ունի զանազան իմաստներ: «Աստծո որդի» տիտղոսը տրվում է Իսրայելին (Ելից 4, 22; Ովսեե 11, 1), հրեշտակներին (Սաղմոս 29, 1; 89, 7), դատավորներին (Սաղմոս 82, 6), թագավորին (Թագավորների Երկրորդ Գիրք 7, 14), որոշ անհատների (Երկրորդումն Օրինաց 14, 1): Բայց երբ գործածվում է Հիսուսի վերաբերյալ, այս արտահայտությունը ստանում է ամբողջովին յուրահատուկ իմաստ: Սրա փաստն է այն հակազդեցությունը, որ Հիսուսի հանդեպ ցուցաբերում էին հրեաները, որոնք կամենում էին սպանել նրան, որովհետև «Աստծուն անվանում էր իր Հայրը, և իրեն հավասար էր դարձնում Աստծուն» (Հովհաննես 5, 18): Հետևաբար, Հիսուսին ունկնդրողներն ըմբռնում էին, որ Հիսուսն Ինքն Իր մասին խոսելիս՝ «Աստծո Որդի» արտահայտությունը չէր գործածում այն իմաստներից որևէ մեկով, որոնք տեսանք քիչ առաջ: Ահա մի ա՛յլ հատված Հովհաննեսի Ավետարանից. «Պատասխանեցին նրան հրեաները. “Չենք քարկոծում քեզ բարի գործերիդ համար, այլ՝ որովհետև հայհոյում ես և որովհետև դու, որ մարդ ես, ներկայացնում ես քեզ որպես Աստված”» (Հովհաննես 10, 33): Մեր որդեգրության և Հիսուսի ըստ բնության Աստծո Որդի լինելու միջև տարբերությունը Նոր Կտակարանում ընդգծվում է «Միածին» տիտղոսով, որը նշանակում է միակ որդի. «Եվ մենք տեսանք նրա փառքը, փառքը՝ որպես Հոր Միածնի, լի՝ շնորհով և ճշմարտությամբ» (Հովհաննես 1, 14). «Աստծուն ոչ ոք երբևէ չի տեսել. Միածին Որդին, որ Հոր ծոցում է, նա հայտնեց» (Հովհաննես 1, 18; հմմտ. 3, 16-18; Հովհաննես Առաքյալի Ընդհանրական Առաջին Նամակը 4, 9): Հետևաբար, Հիսուսը գերազանց և յուրահատուկ կերպով «Հոր Որդին» է (Հովհաննես Առաքյալի Ընդհանրական Երկրորդ Նամակը 3): Այս եզակի արտահայտությունը, «Հոր Միածին», մաս է կազմում քրիստոնեական Հավատամքին, որի արտասանության ժամանակ մենք՝ որդեգրվածներս դավանում ենք Հիսուսին որպես «Աստծո Որդի» և «Որդի Աստված»:

Երկրորդ ճշմարտությունը, որին նախապես ակնարկեցի, այն է, որ Հիսուսն ունի աստվածային հեղինակությունը: Նախևառաջ գտնում ենք մեզ Հիսուսի այս աստվածային հեղինակության առաջ, երբ լսում ենք Տասնաբանյայի շուրջ տրված նրա բացատրությունները. «Լսեցիք, թե ինչ ասվեց նախնիներին. Մի՛ սպանիր (Ելից 20, 13) [...] : Իսկ ես ձեզ ասում եմ [...] » (Մատթեոս 5, 21-22). «Լսեցիք, թե ինչ ասվեց. Մի՛ պոռնկացիր (Ելից 20, 14) [...] : Իսկ ես ձեզ ասում եմ [...] » (Մատթեոս 5, 27): Թող ընթերցողն ինքը ինքնուրույն կարդա ամբողջ հատվածը (Մատթեոս 5, 21-48): Ապա, երբ հարցը վերաբերվում է շաբաթ օրվան, որը հրեաների սրբազնասուրբ օրենքն էր. «Մարդու Որդին (=Հիսուս Քրիստոսը) Տերն է նաև շաբաթ օրվա» (Մարկոս 2, 28; հմմտ. Մատթեոս 12, 8; Ղուկաս 6, 5): Եվ քանի որ Հիսուսը Տերն է նաև շաբաթ օրվա, թեև հրեաները հակառակ էին Իրեն, Հիսուսը ազատորեն հրաշքներ էր գործում նաև շաբաթ օրը (հմմտ. Ղուկաս 13, 10-17; Հովհաննես 5, 9; 9, 14): Եվ սակայն, շաբաթ օրը պահելու պատվիրանը տրված էր Յահվէի կողմից (Ելից 20, 8-11):

Հին Կտակարանում, Յահվէն Ինքն Իր վերաբերյալ հաստատել էր. «Ես եմ, որ ջնջում եմ հանցանքներդ» (Եսայի 43, 25): Հիսուսի աստվածային հեղինակության ամենամեծ ապացույցներից մեկն այն էր, որ Հիսուսը ներում էր մեղքերը. «Որդյակ, ներված են քո մեղքերը» (Մարկոս 2, 5): «Ինչո՞ւ է այդպես խոսում: Հայհոյում է: Ո՞վ կարող է ներել մեղքերը, եթե ոչ միայն՝Աստված» (Մարկոս 2, 7): «Արդ, որպեսզի իմանաք, որ մարդու Որդին երկրի վրա իշխանություն ունի ներելու մեղքերը, հրամայո՛ւմ եմ քեզ, – ասաց անդամալույծին, – վե՛ր կաց, վերցրո՛ւ անկողինդ և գնա՛ քո տուն» (Մարկոս 2, 10-11): Անդամալույծը բժշկվեց և Հիսուսն այդպիսով փաստեց, որ ճշմարիտ է ասում և իրոք ունի այն հեղինակությունը, որն ունի «միայն Աստված» (Մարկոս 2, 7):

Բայց սրանք – թերևս կասեք – ուղղակի հաստատումներ չեն: Իրոք, մի օր մեկը (ո՛չ եհովական) հարցրեց ինձ, թե արդյոք Աստվածաշնչում կա՞ն ուղղակի հաստատումներ, որ Հիսուսը Աստված է: Իսկույն պատասխանեցի. Այո՛: Եթե այդ ուղղակի հաստատումները չլինեին, հավատքն անհիմն կլիներ: Ահա՛ այն չորս հիմնականները, որոնք այս պահին ներկա են հիշողությանս մեջ, բայց թող որ հավատացյալներն ինքնուրույն կարդան Նոր Կտակարանը և իրենք ևս գտնեն ուրիշ հատվածներ.

«Սկզբում էր Բանը և Բանն Աստծո մոտ էր և Բանն Աստված էր» (Հովհաննեսի Ավետարան 1, 1): Հովհաննես Աստվածաբան Ավետարանիչը խոսում է Հիսուս Քրիստոսի գոյության մասին Մարդեղությունից առաջ (այս պատճառով է գործածում անցյալ եղանակը. «էր») և հաստատում է, որ Բանն Աստված է:

Երկրորդ հաստատումի համար պարտական ենք Թովմաս Առաքյալին. երբ վերջինիս պատմում են, որ Տերը հարություն է առել և տեսնվել է մյուս Առաքյալների հետ, Թովմասը կասկածում է և պահանջում է շոշափելի փաստեր: Քիչ ժամանակ անց Հիսուսը երևում է նաև Թովմասին, մյուսների ներկայությամբ, և հանդիմանում է նրա թերահավատությունը: Հարուցյալ Հիսուսի փառքի առաջ սքանչացած, Թովմասը ծնրադրում է Հիսուսի առաջ և դավանում է. «Տեր իմ և Աստված իմ» (Հովհաննեսի Ավետարան 20, 28):

Երրորդ հաստատումը Պողոս Առաքյալինն է, մինչ խոսելով հրեա ժողովրդի մասին՝ իր սրտի ցավն է հայտնում նրանց անհավատության համար. «Նրանցն է որդեգրությունը, փառքը, ուխտերը, օրենսդրությունը, պաշտամունքը և խոստումը. նրանցն են նահապետները, նրանցից է նաև Քրիստոսն ըստ մարմնի. և նա՛ է բոլորի վրա հավիտյանս օրհնյալ Աստված: Ամեն» (Պողոս Առաքյալի Նամակը Հռոմեացիներին 9, 4-5):

Չորրորդ վկայությունը կրկին Հովհաննես Առաքյալինն է, բայց ո՛չ թե Ավետարանում, այլ՝ ընդհանրական իր առաջին նամակում. «Գիտենք, որ Աստծո Որդին եկավ և մեզ խելք տվեց, որպեսզի ճանաչենք Նրան, ով Ճշմարիտն է: Եվ մենք Ճշմարիտի՝ Նրա Որդու՝ Հիսուս Քրիստոսի մեջ ենք, որովհետև Նա՛ է ճշմարիտ Աստված և հավիտենական կյանք: Որդյակներ, հեռու պահեցեք ձեզ կռապաշտությունից» (Հովհաննես Առաքյալի Ընդհանրական Առաջին Նամակը 5, 20): Հովհաննես Առաքյալի համաձայն, ով չի ընդունում Հիսուսի աստվածությունը, կռապաշտ է: Այսինքն՝ նաև Եհովայի Վկաները, որոնց ստախոսություններին պատասխանեցին Տասներկու Առաքյալներից Հովհաննեսն ու Թովմասը և հեթանոսների Առաքյալը՝ Պողոսը: Սրանցից ավելի հեղինակավոր ի՞նչ աղբյուրներ եք ուզում Հիսուսի աստվածությանը հավատալու համար:

ե) Ընթերցողը թող ներողամիտ լինի այս գլուխն այսքան երկարաշունչ դարձնելուս համար, բայց քանի որ Քրիստոնեությունը քրիստոսակենտրոն է (և ա՛յլ կերպ չէր կարող լինել), այսինքն՝ քրիստոնեական հավատքի կենտրոնը Հիսուս Քրիստոսն է, այս պատճառով է, որ կամենում եմ որքան կարելի է ավելի պարզել հարցերը:

Այժմ անդրադառնամ մի հարցի, որը վերաբերվում է Հիսուսի գործունեությանը, Նրա կողմից իրագործված փրկությանը՝ ի նպաստ մարդկության: Եհովականության համաձայն, Հիսուսի կողմից իրականացված ամբողջ փրկագործությունը կայանում է պարզապես Ադամի հասցրած վնասները նորոգելու մեջ, վերադարձնելով մեզ այն երկրային դրախտը, որը կորցրեցին մեր նախածնողներ Ադամն ու Եվան իրենց անհնազանդությամբ: Եվ այս հարցին շատ են անդրադառնում, իրենց հրատարակություններում ներկայացնելով նկարներ, որոնցում պատկերված է մի կշեռք, որի հավասարակշիռ թաթերից մեկի վրա կանգնած է Ադամը, իսկ մյուսի վրա՝ Հիսուսը: Բայց յուրաքանչյուր հավատացյալի համար բավական է ընթերցել Ավետարանը, համոզվելու համար, որ եհովական այս ուսուցումը չի համապատասխանում իրականությանը, որովհետև Հիսուսը մեզ չխոստացավ Ադամի կորցրած եդեմական պարտեզը, այլ՝ երկնքի Արքայությունը, Աստծո թագավորությունը, Աստծո տեսությունը. «Երանի՜ հոգով աղքատներին, որովհետև նրանցն է երկնքի Արքայությունը» (Մատթեոս 5, 3). «Երանի՜ սրտով մաքուրներին, որովհետև նրանք տեսնելու են Աստծուն» (Մատթեոս 5, 8): Օրինակներն Ավետարաններից և Նոր Կտակարանի մյուս գրություններից այնքան շատ են, որ անհնարին է դրանք մեկ առ մեկ մեջբերելը: Հավատացյալները թող գիտակից լինեն, որ եհովական հերետիկոսությունն ամբողջովին կեղծում է փրկության քրիստոնեական գաղափարը. թող որ հավատացյալներն ինքնուրույն ընթերցեն Ավետարանը և շուտով կհամոզվեն դրան:

զ) Այժմ անդրադառնանք մի վերջին հարցի, որով կվերջացնենք այս գլուխը: Եհովականներն անդադար, ինչ-որ մի սատանայական մոլեգնությամբ, ետև ետևի նշանակում են տարեթվեր, ամիսներ ու օրեր, որոնցում հաստատում են, թե իբր կատարվելու է աշխարհի դատաստանը և Քրիստոսը վերադառնալու է փառքով: Այս հարցին արդեն անդրադարձանք սույն աշխատության առաջին մասում, բայց միայն պատմական տեսանկյունից դիտված: Այժմ Հիսուսի խոսքերը քննելով տեսնենք, որ Հիսուսը երբեք չի ասել, թե երբ է հասնելու աշխարհի վախճանը: «Ինչ վերաբերվում է այդ օրվան և այդ ժամին, սակայն, ոչ ոք չգիտի, ո՛չ երկնքի հրեշտակները և ո՛չ էլ Որդին, այլ՝ միայն Հայրը» (Մատթեոս 24, 36; հմմտ. Մարկոս 13, 32): Եհովականները փորձում են գործածել նաև այս հատվածը, մերժելու համար Հիսուսի աստվածությունը, ասելով, որ եթե Որդին չգիտի այն, ինչ գիտի Հայրը, ուրեմն հավասար չէ Հորը: Բայց Հիսուսը մի ուրիշ անգամ հաստատում է, որ այդպես ասում է ո՛չ թե որովհետև չգիտի, այլ՝ որովհետև չի կամենում հայտնել. «Բայց նա (=Հիսուսը) պատասխանեց. “Ձեզ չի վերաբերվում իմանալ ժամանակներն ու պահերը, որոնք Հայրը վերապահել է իր ընտրությանը» (Գործք Առաքելոց 1, 7): Բայց ո՛չ միայն այսքանը, այլ՝ ավելին. Հիսուսը և Առաքյալները դատապարտում են նրանց, ովքեր համարձակվում են – ինչպես եհովականները – թվականներ նշել աշխարհի վախճանի համար. «Զգույշ եղեք, որպեսզի չխաբեն ձեզ: Շատեր կգան անունիս տակ ծպտված և ասելով. “Ես եմ”կամ”Ժամանակը հասել է”: Չհետևեք նրանց» (Ղուկաս 21, 8; հմմտ. 17, 22-23; 19, 11...). «Ժամանակների ու օրերի վերաբերյալ, եղբայրներ, կարիք չունեք, որ գրեմ ձեզ: Իրոք, քաջ գիտեք, որ ինչպես գիշերվա գողը, այնպես է հասնելու Տիրոջ օրը» (Պողոս Առաքյալի Առաջին Նամակը Թեսաղոնիկեցիներին 5, 1-2, որն ակնարկում է Հիսուսի ուսուցումներին Մատթեոս 24, 43 և Ղուկաս 12, 39-40 հատվածներում, որոնք լավ կլինի, եթե ընթերցողը կարդա ինքնուրույն). «Իսկույն մի՛ խռովվեք ձեր մտքում և մի՛ զարհուրեք ո՛չ հոգով, ո՛չ խոսքով, ո՛չ էլ նամակներով՝ իբր թե մեր կողմից գրված, որպես թե արդեն եկած հասած լինի Տիրոջ օրը» (Պողոս Առաքյալի Երկրորդ Նամակը Թեսաղոնիկեցիներին 2, 2):

Կարծեմ շատ ու շատ պարզ է այլևս, որ եհովականությունն այս կետում ևս, ինչպես մյուսներում, ուղղակի հակասության մեջ է Աստվածաշնչի հետ: Մեր՝ ներկա ժամանակների քրիստոնյաներիս դեմ պայքարելուց առաջ, եհովականությունը պայքարում է Աստվածաշնչի դեմ, պայքարում է Աստծո դեմ, միայն թե սատանայական կեղծավորությամբ խաբում է այն միամիտ հոգիներին, որոնց ներկայանում է իբր քրիստոնեական կազմակերպություն: Ամենասուրբ Երրորդության շնորհով և օրհնությամբ, այս տողերը թող ծառայեն այդ միամիտ հոգիներին որպես լուսաբանություն, մոլորեցուցիչների ձայնից չխաբվելու համար:

Ամեն: Թող անցնի այս աշխարհը և թող որ գա մեր Տեր Հիսուս Քրիստոսի Թագավորությունը: «Ամեն: Ե՛կ, Տեր Հիսուս Քրիստոս» (Հովհաննեսի Հայտնություն 22, 20):