2) Միայն Աստված կարող է արարել
- 01
- 02
- 03
- 04
- 05
-
06
-
-
07
-
- 1) Նախագիտելիք
- 2) Երկրի վրա պատահական էակներ կան
- 3) Պատահական էակներն իրենք իրենց մեջ չունեն իրենց գոյության պատճառը
- 4) Պատահական էակների գոյության պատճառը հարկավոր է փնտրել որևէ անհրաժեշտ էակի մեջ, որն ինքն իր մեջ կունենա իր գոյության պատճառը: Այդ անհրաժեշտ էակն Աստված է
- 5) Մի հարց
- 6) Հավելված. – ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ՀՈԳՈՒ ԾԱԳՈՒՄԸ
-
- 1) Նախագիտելիք
- 2) Տիեզերքում զմայլելի կարգուկանոն կա, որ մի նպատակի է ձգտում
- 2.1) Կարգուկանոնը նյութական աշխարհում
- 2.2) Նպատակային կարգուկանոնը բուսական աշխարհում
- 2.3) Նպատակային կարգուկանոնը կենդանական աշխարհում
- 2.4) Նպատակային կարգուկանոնը մեր հինգ զգայարաններում և մարմնի տարբեր օրգաններում
- 3) Այս կարգուկանոնը ենթադրում է բարձրագույն իմացականությամբ օժտված Հեղինակի գոյությունը
- 4) Այդ Հեղինակն Աստված է
-
08
- 09
- 10
Արարելը վերապահված է միայն առաջին և ընդհանրական Պատճառին: Աստված չի կարող այդ կարողությունը ուրիշին հաղորդել, նույնիսկ սահմանափակ չափով: Որովհետև որևէ չափ չկա արարելու կարողության մեջ: Նա, ով կարող է մեկ էակ միայն արարել ոչնչից, կարող է նաև արարել բոլոր հնարավոր էակներին: Արարել, նշանակում է որևէ էակի տալ էություն և գոյություն. բայց որևէ մի էակի էություն և գոյություն տալ՝ նշանակում է նրան ամեն բան տալ:
Եվ ուրեմն, նա, որ որևէ մի էակի կարող է ամեն բան տալ, կարող է նաև բոլոր էակներին նույն բանը տալ: Այսպիսով, կարող է ամեն բան արարել:
Հետևաբար, արարչագործությունից առաջ եկած արդյունքը մի ընդհանարական արդյունք է, որի թե՛ էությունը և թե՛ գոյությունը ոչնչից է առաջ եկել: Միայն ընդհանրական և ինքնագո Պատճառը կարող է ունենալ ստեղծելու մենաշնորհը:
Ուստի սխալ է Պլոտինոսի, Ավիցեննայի (Իբն Սինա, 980-1037) և ա՛յլ հույն ու արաբ փիլիսոփաների կարծիքը, համաձայն որի՝ Աստված, տիեզերքի ստեղծման համար, հրեշտակ կամ ոգի է գործածել:
Մյուս կողմից, ինչ-որ բան արարելու համար անսահման կարողություն է պահանջվում: Միայն Աստված կարողությունն ունի ստեղծագործելու՝ լինելով անսահման կարողությամբ օժտված:
Ոչնչության և գոյության, չլինելու և լինելու միջև անհուն անդունդ կա: Այդ անհուն անդունդը կարող է լցնել միմիայն Անհուն Էակը:
Արարչագործության մեջ արարածները չեն կարող անգամ գործիական պատճառ, այսինքն՝ գործիք հանդիսանալ Աստծո ձեռքերում, որովհետև գործիքը ծառայում է նախագո որևէ նյութ կերպարանափոխելու համար, մինչդեռ արարման մեջ նախագո նյութ գոյութուն չունի, որի վրա կարելի կլինի գործիքով աշխատել: