ԳԼՈՒԽ Բ. – ԱՍՏԾՈ ԷՈՒԹՅՈՒՆԸ. ԱՌԱՋԻՆ ՃԱՆԱՊԱՐՀ
- 01
- 02
- 03
- 04
- 05
-
06
-
-
07
-
- 1) Նախագիտելիք
- 2) Երկրի վրա պատահական էակներ կան
- 3) Պատահական էակներն իրենք իրենց մեջ չունեն իրենց գոյության պատճառը
- 4) Պատահական էակների գոյության պատճառը հարկավոր է փնտրել որևէ անհրաժեշտ էակի մեջ, որն ինքն իր մեջ կունենա իր գոյության պատճառը: Այդ անհրաժեշտ էակն Աստված է
- 5) Մի հարց
- 6) Հավելված. – ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ՀՈԳՈՒ ԾԱԳՈՒՄԸ
-
- 1) Նախագիտելիք
- 2) Տիեզերքում զմայլելի կարգուկանոն կա, որ մի նպատակի է ձգտում
- 2.1) Կարգուկանոնը նյութական աշխարհում
- 2.2) Նպատակային կարգուկանոնը բուսական աշխարհում
- 2.3) Նպատակային կարգուկանոնը կենդանական աշխարհում
- 2.4) Նպատակային կարգուկանոնը մեր հինգ զգայարաններում և մարմնի տարբեր օրգաններում
- 3) Այս կարգուկանոնը ենթադրում է բարձրագույն իմացականությամբ օժտված Հեղինակի գոյությունը
- 4) Այդ Հեղինակն Աստված է
-
08
- 09
- 10
Խրիմյան Հայրիկ
Աստված, ուրեմն, այն էակն է, որ Է. Նրա էությունը «լինելն» է, «գոյությունը»:
Ինչպես կտեսնենք հաջորդ գլուխներում, Աստված ամենապարզ Էակ է: Նրանում բարդություն և բաղադրություն չի կարող գոյություն ունենալ: Այն բոլոր կատարելությունները, որոնք բազմազան ձևերով գտնվում են արարածների մեջ, մեկ և միևնույն բանն են Աստծո էության հետ:
Նրա էությունը շողշողուն ադամանդ է, որը բոլոր կատարելությունները միանգամից է շողարձակում:
Սակայն մեր միտքն անզոր է միայն մեկ հայացքով ընդգրկել Աստծո էության մեջ եղած այդ անհունազան կատարելությունների ամենապարզ միությունը:
Այսպիսով, մեր միտքը, աստվածային զանազան կատարելությունները ճանաչելու համար, իրարից անջատում և առանձին առանձին է դիտարկում դրանք, որոնք մեկ և միևնույն բանն են Աստծո էության հետ:
Եվ ուրեմն, Աստծո բոլոր կատարելությունների միջից «Ինքնագո լինելու» կատարելությունը մեր համար Նրա էության բնորոշիչ տարրն է, ինչպես որ «բանականությունը» մարդու բնորոշիչ տարրն է։
Եվ հիրավի, մարդը մյուս բոլոր էակներից տարբերվում է որպես «բանական կենդանի», ինչպես էլ Աստված մյուս բոլոր էակներից զանազանվում է «ինքնագո լինելու» կատարելությամբ:
Բոլոր էակներն իրենց «գոյությանը / լինելուն» չեն տիրապետում, չեն նույնանում իրենց գոյության հետ, այլ՝ ուրիշից են այն ստանում: Միայն Աստված է, որ Ինքն Իր գոյությունն է, և այն ուրիշից չի ստանում. Իր «էությունը» նույնանում է իր «լինելու / գոյության» հետ:
Երկրորդ. «լինելու» կատարելությունն իր մեջ արդեն պարունակում է բոլոր մյուս կատարելությունները, որովհետև ամեն կատարելություն լինելու մեկ ձևն է, օրինակ՝ մեկը բարի է, իմաստուն է, ճշմարիտ է: Բարությունը, իմաստությունը, ճշմարտությունը առանց «լինելու» գոյություն չունեն: «Ես այն եմ, որ Է», ասաց Աստված: Աստծո «լինելը» Իր էությունն է:
Բոլոր էակները, ինչպես տեսանք, իրենք իրենցով չունեն իրենց «գոյությունը», այլ՝ մեկ ուրիշից են ստանում այն: Այս ուրիշը Աստված է, Ում «լինելը» Իր էությունն է, և Ով Ինքն Իրենով գոյություն ունի: Այսպիսով, Աստված «ինքնագո լինելն» է, «լինելու» լիությունը։
«Էությունը» և «Գոյությունը» Աստծո մեջ մեկ և միևնույն բանն են:
[1] ԽՐԻՄԵԱՆ ՀԱՅՐԻԿ, Ամբողջական երկեր, Նիւ Եորք 1929, էջ 178.