7) Մեղկությունը՝ վանական մեղք

^[1] Երբ խոսք է գնում «վանական» մեղքերի կամ առաքինությունների մասին, հարկավոր չէ մտածել, թե այդ սահմանումը գործածվում է բացառելով կյանքի ա՛յլ վիճակներն ու իրենց պարագաները: Վանականն էլ նույն մարդն է, միևնույն մարդկային բնությամբ, ենթակա է մարդկանց միևնույն կրքերին ու մոլություններին և ձգտում է հասնելու մարդկանց համար համընդհանուր քրիստոնեական առաքինություններին ու դրանց հետևանքը հանդիսացող երանությանը: Տարբերությունը սոսկ այն է, որ վանական կյանքում մարդկության համընդհանուր վիճակը դրվում է – այսպես ասած – ճնշման տակ, մի տեսակ սաստկացվում է, ուստի և՛ մոլություններն են ներկայանում իրենց ողջ այլանդակությամբ ու դժնդակությամբ, և՛ առաքինություններն են փայլում իրենց ողջ պայծառությամբ: Եվ այնպես չէ, որ վանական կյանքի փորձառություններն անջատ են մնում քրիստոնեական հասարակության մնացած զանգվածից. ո՛չ, այլ՝ ընդհակառակը, այդ ուժգին փորձառությունները մեծապես վավերական են և լույս են սփռում աշխարհաբնակ քրիստոնյաների կյանքի իրավիճակների վրա. «խուցը», տվյալ դեպքում, ձեռք է բերում այլաբանական իմաստ ու նշանակություն և մատնանշում է սեփական իրականությունը՝ տունը, ընտանիքը, աշխատանքը, և այլն, և մեղկության փորձությունը ևս սոսկ վանականներին բնորոշ մեղք չէ այլևս, եթե հաշվի առնենք նաև այն փաստը, որ արդի ժամանակներում մարդիկ, քաղաքներում բնակվելով հանդերձ, վարում են միմյանցից բավականին կղզիացած կենսաձև, առանց գոնե վայելելու հոգևոր կյանքի մխիթարությունները: Յուրաքանչյուր ոք կարող է համեմատականներ անցկացնել վանական սույն փորձառությունների և իր սեփական կյանքի իրավիճակների միջև, օգտակար լուծումներ բացահայտելով իր խնդիրների համար:

^[2] I. Herwegen, Sinn und Geist der Benediktinerregel, Einsiedeln 1944, p. 46.

^[3] Ch. Baudelaire, Spleen de Paris, XVIII.

^[4] Բլեզ Պասկալ, Մտքեր, 201; in Oeuvres complètes, Bibliothèque de la Pléiade, 1954, p. 1138.

^[5] Նույն, 205; pp. 1138-1139.

^[6] H. Bergson, Les deux sources de la morale et de la religion, Paris 1934, p. 109.

^[7] V. Jankélévitch, L'aventure, l'ennui, le sérieux, Paris 1963, p. 71; cf. ibid., p. 78.

^[8] Աբբա Եսայի, Բան 17, 3.

^[9] Lettre à M. le Comte de X... sur la Congrégation de Saint Maur, par un ami de ce corps, 1788, p. 9; in P. Duployé, Les origines du Centre de Pastorale liturgique, 1943-1949, Mulhouse 1967, p. 132.

^[10] Գիլբերտ Հոյլանդացի, Քարոզներ Երգ Երգոցի մասին, XXV, 5; Oka 1995, vol. II, pp. 72-73.