Գլուխ Ա. - Հոդված 1. - Հատված Զ. / բ) Հոգու և մարմնի միությունը

362. Մարդկային անձը, որ ստեղծված է ըստ Աստծո պատկերի, միաժամանակ մարմնեղեն ու հոգեղեն էակ է։ Աստվածաշնչյան պատմությունը այս իրականությունն արտահայտում է այլաբանական լեզվով, երբ ասում է. «Աստված հողի փոշուց կաղապարեց մարդուն և նրա ռունգերից ներս փչեց կյանքի շունչը, և մարդը կենդանի էակ դարձավ» (Ծնդ 2, 7)։ Հետևաբար, Աստված Ինքն է կամեցել մարդուն այսպես։

363. Հաճախ Աստվածաշնչում հոգի եզրը մատնանշում է մարդկային կյանքը^[1], և կամ՝ մարդու ամբողջ անձը^[2]։ Բայց մատնանշում է նաև այն ամենը, ինչը որ մարդու մեջ ամենաանձնականն է^[3] ու ամենաարժեքավորը^[4], այն, հատկապես որի պատճառով է մարդն ըստ Աստծո պատկերի. «հոգի» նշանակում է հոգեղեն սկզբունքը մարդու մեջ։

364. Մարդու մարմինը մասնակցում է «Աստծո պատկեր» լինելու արժանապատվությանը. մարդկային մարմին է՝ հե՛նց որովհետև կենդանացված է հոգևոր շնչի կողմից, և մարդկային ամբողջական անձն է, որ սահմանված է դառնալու Սուրբ Հոգու տաճարը՝ Քրիստոսի Մարմնի մեջ^[5]։

«Հոգու և մարմնի միություն հանդիսանալով՝ մարդն իր մեջ համադրում է, իր մարմնեղեն կարգավիճակի իսկ բերումով, նյութական աշխարհի տարրերը, այնպես՝ որ դրանք, իր միջոցով, հասնում են իրենց գագաթնակետին և օժտվում են ձայնով՝ ազատորեն գովաբանելու համար իրենց Արարչին։ Ուստի, օրինավոր չէ մարդու համար՝ արհամարհել մարմնական կյանքը։ Նա, ընդհակառակը, պարտավոր է բարի և պատվի արժանի համարել սեփական մարմինը, հե՛նց որովհետև այն ստեղծված է Աստծո կողմից և սահմանված է հարություն առնելու վերջին օրը»^[6]։

365. Հոգու և մարմնի միությունն այնքա՜ն խորն է, որ հոգին հարկավոր է նկատել որպես մարմնի «ձև»ը^[7]. ինչը նշանակում է, որ նյութից բաղկացած մարմինը հոգեղեն շնչի շնորհիվ է մարդկային և կենդանի մարմին։ Հոգին և նյութը, մարդու մեջ, միմյանց կապված երկու բնություններ չեն, այլ՝ նրանց միությունը կազմում է մեկ միակ բնություն։

366. Եկեղեցին ուսուցանում է, որ մարդկային յուրաքանչյուր հոգեղեն շունչ ստեղծվում է ուղղակիորեն Աստծո կողմից^[8] – «արտադրված» չէ ծնողների կողմից – և անմահ է^[9]։ Մահվան ժամանակ մարմնից բաժանվելու պահին հոգին չի մահանում, և վերջնական հարության ժամանակ կրկին միանալու է իր մարմնին։

367. Երբեմն ուշադրություն է հրավիրվում այն հանգամանքի վրա, որ շունչը և հոգին ներկայացվում են որպես միմյանցից տարբեր իրականություններ։ Այսպես, Պողոս Առաքյալն աղոթում է, որպեսզի մեր ողջ էությունը՝ «շունչը, հոգին և մարմինը, անարատ պահվի մինչև Տիրոջ գալուստը» (1Թղ 5, 23)։ Եկեղեցին ուսուցանում է, որ այս տարբերակումը երկվություն չի մտցնում հոգու մեջ^[10]։ «Շունչ» նշանակում է, որ իր արարման առաջին պահից ևեթ՝ մարդը սահմանված է իր գերբնական վախճանին^[11], և որ իր հոգին ընդունակ է ձրիաշնորհ կերպով բարձրացվելու Աստծո հետ հաղորդության^[12]։

368. Եկեղեցու հոգևոր ավանդությունը ընդգծում է նաև սիրտը որպես աստվածաշնչյան իմաստով «էության խորք» (հմմտ. Երմ 31, 33), որտեղ անձը որոշում է կայացնում կողմ կամ դեմ լինել Աստծուն^[13]։