04բ-15. Աջակցողի գալուստը

16, 4-6 - Այս հատվածի նախաբանը բազմաթիվ արտահայտություններ է կրկին գործածության բերում նախորդ ճառերից, կամ էլ՝ հակադրվում է դրանց. «սկզբից ևեթ չասացի» խոսքը (16, 4) կապակցվում է «այս բաներն ասացի ձեզ» խոսքին (14, 25; 15, 11; 16, 1.4). հակադրությունը աշակերտների միջև ներկա Հիսուսի և Նրա մոտալուտ մեկնումի միջև (14, 27-28.30; 16, 4-5). «սկզբից» խոսքը («ἐξ ἀρχῆς» - «էքս առխես». 16, 4) արտացոլում է «սկզբից ևեթ» խոսքի գաղափարը («ἀπ’ἀρχῆς» - «ապ'առխես». 15, 27). Հիսուսի խոսքերը, որ տրտմեցնում են աշակերտներին (16, 6), հակադրվում են 15, 11 տողին:

 

16, 5 - Դժվարությունը՝ հաշտեցնելու այս տողը Պետրոսի հարցի (13, 36) և Թովմասի խոսքերի (14, 5) հետ, ոմանց կարծել են տալիս, որ այս ճառը մի տեսակ հավաքածու է, որի մեջ կողք կողքի են դրվել հովհաննեսյան ավանդությանը պատկանող նյութերի տարբեր մասեր: Ուրիշներ, մինչդեռ, պնդում են, որ հակասությունը սոսկ կարծեցյալ է, քանի որ համատեքստն ամբողջովին ա՛յլ է. այստեղ Հիսուսը հետաքրքրված է Իր առաքելության եզրափակմամբ, մինչդեռ այնտեղ աշակերտները դեռ չէին հասել հարկավոր գիտակցությանը՝ խնդրի վերաբերյալ հարցեր տալու համար, և մինչև վերջ չէին հասկացել իրենց իսկ կողմից առաջ քաշված հարցը: Ինչպես նաև լիովին ընդունելի է կարծիքը, որ Հիսուսի խոսքը («ձեզնից ոչ ոք չի հարցնում ինձ») չի ասվում ընդհանուր առմամբ, այլ՝ վերաբերվում է միայն կոնկրետ այդ պահին:

 

16, 7 - «ճշմարտությունն». Հուն. «ἀλήθεια» - «ալեթեյա». Նշանակում է ճշմարտություն, բայց ո՛չ սոսկ խոսքերով արտասանված ճշմարտությունը, այլ՝ մտքի ճշմարտացիություն, իրականություն, անկեղծություն, բարոյական ոլորտի ճշմարտություն, մարդուն հայտնված աստվածային ճշմարտություն, ուղղամտություն: Հովհաննեսին շա՜տ հոգեհարազատ եզր է. Նոր Կտակարանում գործածվածության 109 անգամներից 45-ն իրենն են (25ը՝ Ավետարանում, 20ը՝ Նամակներում): ꟷ

- «շահավոր է». Հուն. «συμφέρει» - «սյումֆեռեյ». Բառացի՝ «բերել միասին», համադրել, զուգադրել այնպես, որ շահ, օգուտ կամ զարգացում ապահովվի: Հմմտ. 11, 50:

 

16, 8 - «ցույց կտա ... հանցավոր լինելը». Հուն. «ἐλέγξει» - «էլենքսեյ». Տե՛ս 8, 46⁺: ꟷ

- «արդարության». Փաստը, որ Հիսուսը գնում է Հոր մոտ (10), ցույց է տալիս, որ Նա Աստծո կողմից էր ուղարկվել, և որ, հետևաբար, անարդար է Նրան մահվան դատապարտելը:

 

16, 9 - Աշխարհի մեղքը անհավատությունն է, Աստծուն չվստահելը (8, 21. 24.46; 15, 22):

 

16, 10 - Պառակլետոսը բացահայտելու է իրավունքը, որ Հիսուսն ուներ՝ հռչակվելու «Աստծո Որդի» (հմմտ. 10, 33; 19, 7): Դրա փաստը լինելու է Հիսուսի «անցումը» Հոր մոտ (13, 1; 20, 17), որով ապացուցվելու է Իր երկնային էակ լինելը (6, 62):

 

16, 11 - Հիսուսի մահվան իմաստը, որ հայտնվելու է Պառակլետոսի կողմից, հիրավի գտնվում է սատանայի պարտության ու դատապարտման մեջ, որով նա կորցնում է աշխարհի վրա ունեցած իր անսանձ իշխանությունը. աշխարհի, որն այդուհետև ազատված է Քրիստոսի Արյամբ:

 

16, 13 - Հիսուսից՝ լավ Հովվից (10, 11-16), աշակերտների առաջնորդության առաքելությունն անցնում է «ճշմարտության Հոգուն»: Չի փոխվում առաքելությունը, փոխվում է միայն վկան, բայց շարունակվում է – մանավանդ թե՝ ավելի է խորանում – կապը Հիսուսի հետ, քանի որ այս նոր Առաջնորդը մշտապես հիշեցնում է «Ճանապարհը» («ὁδός» - «հոդոս» - «ճանապարհ»; «ὁδηγός» - «հոդեգոս» - «առաջնորդ»; «ὁδηγέω» - «հոդեգեօ» - «առաջնորդել»), որ Հիսուսն է (14, 6): ꟷ

- «դեպի ամբողջական ճշմարտությունը». Հուն. «ἐν τῇ ἀληθείᾳ πάσῃ» - «էն տէ ալեթեյա պասէ». Որոշ ձեռագրերում հանդիպում է «ամենայն ճշմարտությամբ» տարբերակը: Գրաբարում ևս. «առաջնորդեսցէ ձեզ ամենայն ճշմարտութեամբ»։ ꟷ

- «կավետի». Հուն. «ἀναγγελεῖ» - «անանգելեյ». «Անանգելլօ» բայը նշանակում է հռչակել ամբողջը, պատմել մինչև վերջ, հստակ կերպով միտք հայտարարել: Գրաբարում. «պատմեսցէ»։ Ավետարաններում գործածված է միայն Հովհաննեսի մոտ (5 անգամ. 4, 25; 5, 15; 16, 13.14.15):

 

16, 15 - «այն բաներից կվերցնի, որոնք իմն են». Հոգին փառավորելու է Հիսուսին՝ բացահայտելով Նրա խորհրդի հարստությունները: Հիսուսն Ինքը փառավորում է Հորը (14, 13; 17, 4): Հայտնությունը, հետևաբար, կատարյալ կերպով մեկ ու միասնական է. ծնունդ առնելով Հոր մեջ և իրագործվելով Որդու միջոցով, ամբողջանում է Հոգու մեջ՝ ի փառս Որդու և Հոր: