22-66. Ճառ Կաֆառնաումի ժողովարանում

Ա Ա Ա

01
ՀՈՎՀԱՆՆԵՍԻ ԱՎԵՏԱՐԱՆԻ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ՆԵՐԱԾՈՒԹՅՈՒՆ
- Հեղինակը
- Շարադրման վայրն ու թվականը
- Հարաբերությունները Հովհաննեսի Ավետարանի և համատես Ավետարանների միջև
- Կենսագրական տվյալներ
- Հովհաննեսի Ավետարանի կառուցվածքն ու բովանդակությունը
- Հովհաննեսի Ավետարանը հայրախոսական մեկնություններում
- Հովհաննեսի Ավետարանի ուսմունքային կետերից մի քանիսը
02
Գլուխ 1
- 01-18. Նախաբան
- 19-28. Հովհաննեսի վկայությունը
- 29-34. Աստծո Գառը
- 35-42. Առաջին աշակերտները
- 43-51. Փիլիպպոսի և Նաթանայելի կոչումը
03
Գլուխ 2
- 01-12. Կանայի հարսանիքը
- 13-22. Վաճառականների վտարումը Տաճարից
- 23-25. Երուսաղեմում անցկացված օրեր
04
Գլուխ 3
- 01-21. Զրույց Նիկոդեմոսի հետ
- 22-36. Հովհաննեսի վերջին վկայությունը
05
Գլուխ 4
- 01-42. Հիսուսը Սամարիայում
- 43-45. Հիսուսը Գալիլեայում
- 46-54. Երկրորդ նշանը Կանայում. պալատական պաշտոնյայի որդու բժշկումը
06
Գլուխ 5
- 01-18. Անդամալույծի բժշկումը Բեթհեզդայի ավազանի մոտ
- 19-47. Ճառ Որդու գործերի մասին
07
Գլուխ 6
- 01-15. Հացերի բազմացումը
- 16-21. Հիսուսը քայլում է ջրի վրայով
- 22-66. Ճառ Կաֆառնաումի ժողովարանում
- 67-71. Պետրոսի հավատքի դավանությունը
08
Գլուխ 7
- 01-24. Հիսուսը տոնի կապակցությամբ գնում է Երուսաղեմ և ուսուցանում է
- 25-30. Ժողովրդական տարաձայնություններ Քրիստոսի ծագման շուրջ
- 31-36. Հիսուսն ավետում է Իր մոտալուտ մեկնումը
- 37-39. Կենդանի ջրի խոստումը
- 40-53. Կրկին տարաձայնություններ Քրիստոսի ծագման շուրջ
09
Գլուխ 8
- 01-11. Շնացած կինը
- 12-20. Հիսուսը աշխարհի լույսն է
- 21-30. Զգուշացում անհավատ հրեաներին
- 31-59. Հիսուսը և Աբրահամը
10
Գլուխ 9
- 01-41. Ի ծնե կույրի բժշկումը
11
Գլուխ 10
- 01-21. Լավ հովիվը
- 22-39. Հիսուսը Աստծո Որդին է
- 40-42. Հիսուսը գնում է Հորդանանից այն կողմ
12
Գլուխ 11
- 01-44. Ղազարոսի վերակենդանացումը
- 45-54. Հրեա ղեկավարները որոշում են սպանել Հիսուսին
- 55-57. Զատիկը մոտենում է
13
Գլուխ 12
- 01-11. Օծում Բեթանիայում
- 12-19. Մեսսիական մուտքը Երուսաղեմ
- 20-36. Հիսուսն ավետում է Իր փառավորումը մահվամբ
- 37-50. Եզրափակում. Հրեաների անհավատությունը
14
Գլուխ 13
- 01-20. Ոտնլվա
- 21-30. Հուդայի դավաճանության բացահայտումը
- 31-38. Հրաժեշտ
15
Գլուխ 14
- 01-14. Հիսուսը ճանապարհ, ճշմարտություն և կյանք
- 15-26. Ճշմարտության Հոգին
- 27-31. Քրիստոսի խաղաղությունը
16
Գլուխ 15
- 01-17. Ճշմարիտ որթատունկը
- 18-27. Աշխարհի ատելությունը
17
Գլուխ 16
- 01-04ա. Հիշել և չգայթակղվել
- 04բ-15. Աջակցողի գալուստը
- 16-24. Անհապաղ վերադարձի ավետումը
- 25-33. «Ես հաղթեցի աշխարհին»
18
Գլուխ 17
- 01-26. Հիսուսի աղոթքը
19
Գլուխ 18
- 01-11. Հիսուսի ձերբակալությունը
- 12-14. Հիսուսը Աննասի և Կայիաֆասի առաջ
- 15-27. Պետրոսի ուրացումները
- 28-40. Հիսուսը Պիղատոսի առաջ
20
Գլուխ 19
- 01-11. «Ահա՛ մարդը»
- 12-16. Հիսուսը դատապարտվում է մահվան
- 17-22. Հիսուսի խաչելությունը
- 23-24. Զգեստների բաժանումը
- 25-27. Հիսուսն ու Իր մայրը
- 28-30. Հիսուսի մահը
- 31-37. Գեղարդի հարվածը
- 38-42. Հիսուսի թաղումը
21
Գլուխ 20
- 01-10. Թափուր գերեզմանը
- 11-18. Հիսուսը երևում է Մարիամ Մագդաղենացուն
- 19-23. Հիսուսը երևում է աշակերտներին
- 24-29. «Տեր իմ և Աստված իմ»
- 30-31. Ավետարանի շարադրման նպատակը
22
Գլուխ 21
- 01-14. Հիսուսը երևում է Գալիլեայի ծովի ափին
- 15-19. Հիսուսն ու Պետրոսը
- 20-23. Հիսուսն ու սիրելի աշակերտը
- 24-25. Ավարտական նշում

⁓ Հվհ 1, 14.18.21.33.48; 2, 11.18-19; 3, 11-13.16.35; 4, 1.14.34; 5, 26-30.36; 6, 11; 7, 29.37; 10, 28-29; 11, 28.42; 12, 27.32.49-50; 13, 11; 14, 31; 15, 4-5; 17, 6-8.12.21.26

≈ Մտթ 8, 10.20; 12, 38; 13, 54-57; 16, 1-4.12.17; 26, 26-29; Մրկ 6, 1-6; 8, 11; 14, 22-25; 15, 32; Ղկս 4, 22; 11, 29-32; 22, 15-20; 1Կր 10, 3-5; 11, 23-26; 2Կր 3, 6; Եբր 10, 5-10; 1Հվհ 2, 20.24.27; 3, 23-24; 4, 12; Ել 16, 4.13-14.20; 33, 20; Սղմ 78, 24-25; Սրք 24, 18-21; Առկ 9, 1-6; Իմս 16, 20; Ես 54, 13; 55, 1-3; Երմ 31, 33-34

²²Հաջորդ օրը, ծովի մյուս կողմում մնացած ժողովուրդը տեսավ, որ ուրիշ նավակ չկար այդտեղ, այլ՝ միայն մեկը, և որ Հիսուսն Իր աշակերտների հետ նավ չէր նստել, այլ՝ Նրա աշակերտներն էին միայն մեկնել. ²³բայց Տիբերիայից ուրիշ նավակներ էին եկել՝ մոտ այն տեղին, ուր կերել էին հացը՝ Տիրոջ կողմից գոհություն մատուցվելուց հետո. ²⁴երբ, ուրեմն, ժողովուրդը տեսավ, որ Հիսուսն այնտեղ չէ, ո՛չ էլ Նրա աշակերտները, իրենք նավակներ նստեցին և ճանապարհ ընկան դեպի Կաֆառնաում՝ փնտրելու Հիսուսին: ²⁵Եվ Նրան ծովի մյուս կողմում գտնելով, ասացին Նրան. «Ռաբբի՜, ե՞րբ եկար այստեղ»:

²⁶Հիսուսը պատասխանեց նրանց և ասաց. «Ճշմարիտ, ճշմարիտ եմ ասում ձեզ. դուք ինձ փնտրում եք ո՛չ որովհետև նշաններ տեսաք, այլ՝ որովհետև կերաք նկանակներից ու կշտացաք: ²⁷Հետամուտ եղեք ո՛չ թե կորստական կերակուրին, այլ՝ այն կերակուրին, որ տևում է հավիտենական կյանքի մեջ, որը Մարդու Որդին կտա ձեզ: Նրան, արդարև, արտոնել է Հայրը՝ Աստված»: ²⁸Նրանք, ուստի, ասացին Նրան. «Ի՞նչ պետք է անենք, որպեսզի Աստծո գործերը գործենք»: ²⁹Հիսուսը պատասխանեց և նրանց ասաց. «Սա՛ է Աստծո գործը. որ հավատաք Նրան, Ում Նա ուղարկել է»:

³⁰Նրանք, այնժամ, ասացին Նրան. «Ուրեմն ի՞նչ նշան ես դու գործում, որ տեսնենք և հավատանք քեզ: Ի՞նչ գործ ես կատարում: ³¹Մեր հայրերը մանանան կերան անապատում, ինչպես որ գրված է. ''Երկնքից հաց տվեց նրանց ուտելու''»: ³²Ուստի Հիսուսն ասաց նրանց. «Ճշմարիտ, ճշմարիտ եմ ասում ձեզ. Մովսեսը չէ, որ ձեզ հաց տվեց երկնքից, այլ՝ իմ Հայրն է երկնքից տալիս ձեզ ճշմարիտ հացը. ³³Աստծո հացն իսկապես Նա է, Ով իջնում է երկնքից և կյանք է տալիս աշխարհին»: ³⁴Նրանք, այնժամ, ասացին Նրան. «Տե՜ր, ամեն ժամ տո՜ւր մեզ այդ հացը»: ³⁵Հիսուսը նրանց ասաց. «Ես եմ կյանքի հացը. ով գալիս է իմ մոտ, երբեք քաղց չի զգա, և ով հավատում է ինձ, այլևս երբեք չի ծարավի: ³⁶Բայց ես ասացի ձեզ, որ դուք և՛ տեսաք ինձ, և՛ չեք հավատում: ³⁷Յուրաքանչյուր ոք, որին Հայրը տալիս է ինձ, կգա իմ մոտ, և ով գալիս է իմ մոտ, նրան դուրս չեմ հանի. ³⁸որովհետև երկնքից իջել եմ ո՛չ որպեսզի իմ կամքը կատարեմ, այլ՝ կամքը Նրա, Ով ինձ ուղարկել է: ³⁹Արդ, սա՛ է կամքը Նրա, Ով ինձ ուղարկել է. որ յուրաքանչյուր ոք, որին Հայրը տվել է ինձ, նրանցից ոչ մեկին չկորցնեմ, այլ՝ վերջին օրը հարություն տամ նրան: ⁴⁰Արդարև, սա՛ է իմ Հոր կամքը. որ յուրաքանչյուր ոք, որ տեսնում է Որդուն և հավատում է Նրան, հավիտենական կյանք ունենա, և ես վերջին օրը հարություն կտամ նրան»:

⁴¹Հրեաներն, ուստի, տրտնջում էին Նրանից, որովհետև ասել էր. «Ես եմ երկնքից իջած հացը»: ⁴²Եվ ասում էին. «Սա Հիսուսը չէ՞, Հովսեփի որդին, որի հորն ու մորը մենք ճանաչում ենք: Ուրեմն ինչպե՞ս է ասում, թե. ''Երկնքից եմ իջել''»:

⁴³Հիսուսը պատասխանեց և նրանց ասաց. «Մի՛ տրտնջացեք իրար մեջ: ⁴⁴Ոչ ոք չի կարող գալ իմ մոտ, եթե Հայրը, որ ուղարկել է ինձ, չձգի նրան. և ես վերջին օրը հարություն կտամ նրան: ⁴⁵Գրված է Մարգարեների մոտ. Եվ բոլորն Աստծուց ուսանած կլինեն: Յուրաքանչյուր ոք, որ լսում է Հորից և ուսանում, գալիս է իմ մոտ: ⁴⁶Այնպես չէ, որ Հորը ինչ որ մեկը տեսել է, այլ՝ միայն Նա, Ով Աստծուց է, Նա է տեսել Հորը: ⁴⁷Ճշմարիտ, ճշմարիտ եմ ասում ձեզ. ով հավատում է, հավիտենական կյանք ունի:

⁴⁸Ես եմ կյանքի հացը: ⁴⁹Ձեր հայրերը կերան մանանան անապատում և մեռան: ⁵⁰Սա՛ է հացը, որ իջնում է երկնքից, որպեսզի ամեն ոք նրանից ուտի ու չմեռնի: ⁵¹Ես եմ կենդանի հացը՝ երկնքից իջած. եթե մեկն այս հացից ուտի, կապրի հավիտյան: Եվ հացը, որ ես տալու եմ, հիրավի իմ մարմինն է՝ աշխարհի կյանքի համար»:

⁵²Հրեաներն, այնժամ, սկսեցին վիճաբանել իրար հետ, ասելով. «Սա ինչպե՞ս կարող է իր մարմինը տալ մեզ՝ ուտելու»: ⁵³Հիսուսն, ուստի, ասաց նրանց. «Ճշմարիտ, ճշմարիտ եմ ասում ձեզ. եթե չուտեք Մարդու Որդու մարմինը և չխմեք Նրա արյունը, կյանք չունեք ձեր մեջ: ⁵⁴Ով ուտում է իմ մարմինը և խմում է իմ արյունը, հավիտենական կյանք ունի, և ես վերջին օրը հարություն կտամ նրան: ⁵⁵Իմ մարմինն, արդարև, ճշմարիտ կերակուր է, և իմ արյունը ճշմարիտ ըմպելիք է: ⁵⁶Ով ուտում է իմ մարմինը և խմում է իմ արյունը, բնակվում է իմ մեջ, և ես՝ իր մեջ: ⁵⁷Ինչպես որ ուղարկեց ինձ կենդանի Հայրը և ես ապրում եմ Հոր համար, նաև նա, ով ուտում է ինձ, նա էլ կապրի իմ համար: ⁵⁸Սա՛ է հացը՝ երկնքից իջած, ո՛չ ինչպես հայրերը կերան և մեռան: Ով այս հացն ուտում է, կապրի հավիտյան»:

⁵⁹Այս բաները Նա ասաց ժողովարանում, Կաֆառնաումում ուսուցանելիս: ⁶⁰Նրա աշակերտներից շատերն, ապա, երբ լսեցին, ասացին. «Անընդունելի է այս խոսքը: Ո՞վ կարող է ընկալել այն»: ⁶¹Հիսուսը, մինչդեռ, Ինքն Իր մեջ իմանալով, որ Իր աշակերտներն այդ բանի վերաբերյալ էին տրտնջում, ասաց նրանց. «Սա գայթակղեցնո՞ւմ է ձեզ: ⁶²Իսկ եթե տեսնեք Մարդու Որդուն բարձրանալիս այնտեղ, ուր առա՞ջ էր: ⁶³Հոգին է կենդանարար, մարմինը ո՛չ մի բանով չի օգնում: Խոսքերը, որ ես ասացի ձեզ, հոգի են, և կյանք են: ⁶⁴Բայց կան ձեզնից ոմանք, որ չեն հավատում»: Հիրավի, Հիսուսը սկզբից ևեթ գիտեր, թե ովքե՛ր են նրանք, որ չեն հավատում, և թե ո՛վ է նա, որ մատնելու է Իրեն: ⁶⁵Եվ ասում էր. «Դրա համար ասացի ձեզ, որ ոչ ոք չի կարող գալ իմ մոտ, եթե նրան տրված չէ Հորից»:

⁶⁶Դրանից հետո Նրա աշակերտներից շատերը ետ քաշվեցին և այլևս չէին շրջում Նրա հետ:

6, 25-27 - Ամբոխի կողմից ներկայացված հարցադրումը զետեղվում է զուտ մարդկային մակարդակի վրա: Հիսուսի պատասխանը գնում է ընկալման այս հարթությունից շա՜տ ավելի անդին և ընդգծում է այդ մարդկանց անկարողությունը՝ ընկալելու «նշանների» ճշմարիտ նշանակությունը: Այդ պատճառով է, որ նրանք մեղադրվում են այն բանի մեջ, որ հետևում են Հիսուսին ո՛չ որովհետև հավատում են, մինչև իսկ ո՛չ որովհետև «նշաններ» (հրաշքներ) է գործել, այլ՝ սոսկ ու պարզապես որովհետև ուտելու բան է տվել իրենց և, հետևաբար, ընդունակ է գտնվել բավարարելու իրենց նյութական կարիքները:

6, 27 - Այս տողում շարադրված նախադասությունը հիշեցնում է «ջրի աղբյուրը, որ ցայտում է հավիտենական կյանքի համար» (4, 14): Կերակուրը, որ ամբողջությամբ ձևավորում ու իրագործում է մարդու կյանքը, Հիսուս Քրիստոսն Ինքն է: Սա՛ է կերակուրը, որ սնում է և որի տված ուժը անցողիկ չէ, ինչպիսին որ է երկրային ուրիշ որևիցէ սննդի կողմից տրվածը. բայց, Նրան գտնելու համար, հարկավոր է գործի անցնել, պարապ չնստել, և մի նոր ու բացառիկ հարաբերության մեջ մտնել Նրա հետ, Ում Աստված արտոնել է կատարելու այդ եզակի առաքելությունը: ꟷ

- «Հետամուտ եղեք». Հուն. «ἐργάζεσθε» - «էռգազեսթէ». Բառացի՝ անձամբ փնտրեցեք, զբաղվեցեք դրանով, անձնական աշխատանքով ձեռք բերեցեք: Գրաբարը. «Երթայք գործեցէք»։ ꟷ

- «կտա». Որոշ ձեռագրերում հանդիպում է «տալիս է» տարբերակը: ꟷ

- «արտոնել է». Հուն. «ἐσφράγισεν» - «էսֆռագիսեն». Բառացի՝ կնքել, վրան կնիք է դրել, այսինքն՝ վերին հեղինակությամբ վավերացրել, արտոնել է: – Գրաբարը. «քանզի զնա հայր կնքեաց Աստուած»։ Կնիքը, որ Հայրը դրել է Որդու վրա, Սուրբ Հոգին է, որը Նա ստացել է Մկրտության ժամանակ (Մտթ 3, 16; հմմտ. Հռմ 4, 11), Աստծո զորությունը՝ «նշաններ» գործելու համար (հմմտ. Մտթ 12, 28; Գրծ 10, 38; Եփս 1, 13; 4, 30; 2Կր 1, 22): ꟷ

- «Աստված». Հուն. «τοῦτον γὰρ ὁ Πατὴρ ἐσφράγισεν ὁ Θεός» - «տուտոն գառ հո Պատեռ էսֆռագիսեն հո Թէոս». Բառացի՝ «Նրան արդարև Հայրը կնքեց Աստվածը»: Այսինքն՝ նախադասությունը բնագրում այնպիսի տեսք ունի, որ գրեթե առանց որևէ կասկածի կարելի է հաստատել, որ «Աստվածը» նշումը հետագա հավելում է, ամենայն հավանականությամբ՝ հրեական միջավայրերի ազդեցությամբ:

6, 28-29 - Միակ գործը, որ տանում է փրկության, հավատքն է (հմմտ. Հռմ 3, 28), որն Աստծո պարգևն է, բայց միաժամանակ մարդու կողմից գործ է, ակտ, որ կատարվում է գիտակցաբար և ազատ կամքով: Հավատքի նախադրյալը Հիսուսի՝ Աստծո Միածին Որդու ընդունումն է: Ա՛յլ գործեր «անելուց» առաջ, հարկավոր է «անել» այս առաջին գործը. հավատալ, այսինքն՝ վստահել Աստծո կողմից Ուղարկվածին: Միմիայն այս վստահասիրտ հավատքից է, որ կարող են բխել մյուս բոլոր գործերը, առանց որոնց՝ հավատքը մեռած է (հմմտ. Հկբ 2, 14-26):

6, 30 - Տեսանելի, շոշափելի նշանի միևնույն պահանջը գտնվում է նաև Մտթ 12, 38-42 և Մրկ 8, 11-12 հատվածներում (տե՛ս համապատասխան տողերի ծանոթագրությունները):

6, 31 - Մեջբերումը ստացվել է հինկտակարանյան տարբեր հատվածների միությամբ (հմմտ. Ել 16, 4.15.32-34; Սղմ 78, 24): Հրեաները հավատում էին, որ Աստծուց Իր ժողովրդին անապատում տրված մանանան պետք է հրաշալի կերպով կրկին հայտնվեր վերջին ժամանակներում, Զատկի օրը, որովհետև այն համարում էին մեսսիական ժողովրդի կերակուրը (Սղմ 78, 23-24; 105, 40; Իմս 16, 20-22): Քրիստոնյաները, առաջին իսկ օրերից սկսած, մանանայի մեջ տեսան Ամենասուրբ Հաղորդության Ընթրիքի մարգարեական պատկերներից մեկը (1Կր 10, 3-4): Հիսուսն այստեղ մանանան հիշատակում է երկու ուղղությամբ էլ. մանանան պատկերում է և՛ հավատքի ճշմարիտ սնունդը, հավատք՝ Իր խոսքերի հանդեպ (35-50), և՛ Իր Մարմնի ու Արյան խորհրդական սնունդը, որն հավիտենական կյանքի ակունքն ու երաշխիքն է (51-58):

6, 32 - «Ճշմարիտ, ճշմարիտ եմ ասում ձեզ». Հուն. «Ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν» - «Ամեն ամեն լեգօ հյումին». Գրաբարը, հաշվի առնելով «ամեն» հինկտակարանյան եզրի հարուստ բովանդակությունը, նախընտրում է չթարգմանել այն. «Ամէն ամէն ասեմ ձեզ»։ Տե՛ս Մտթ 5, 18⁺-ի առաջին մասը:

Այստեղ ևս – ինչպես հաճախաբար (25 անգամ. 1, 51; 3, 3.5.11; 5, 19.24.25; 6, 26.32.47.53; 8, 34.51.58; 10, 1.7; 12, 24; 13, 16.20.21.38; 14, 12; 16, 20.23; 21, 18) և բացառապես Հովհաննեսի Ավետարանում – կրկնակի Ամենը ընդգծում է արտասանվելիք խոսքի հանդիսավորությունն ու կարևորությունը: Հիսուսն, արդարև, պատրաստվում է հռչակելու, որ հենց Ինքն է երկնքի Հացը, մարդկանց Աստծո կողմից տրված պարգևը:

6, 33 - «Նա է, Ով իջնում է երկնքից». Բառացի՝ երկնքից Իջնողն է: Տե՛ս նաև 3, 31+-ի առաջին մասը: – Գրաբարը. «որ իջանէն յերկնից»։

6, 35 - «Ես եմ». Հուն. «Ἐγώ εἰμι» - «Էգօ էիմի». Հունարեն արտահայտությունը հիշեցնում է Մովսեսին հայտնված Աստվածային Անունը (Ել 3, 14; հմմտ. Հվհ 8, 24; և այլն): ꟷ

- «երբեք քաղց չի զգա ... երբեք չի ծարավի». Հինկտակարանյան Իմաստության նման (Առկ 9, 1), Հիսուսը մարդկանց հրավիրում է խնջույքի: Հովհաննեսի ընկալմամբ՝ Հիսուսն Աստծո Իմաստության մարմնացումն է, կամ մարմնացած Իմաստությունը, որին հինկտակարանյան հայտնությունն արդեն ձգտում էր անձնականացնել: Իր այդ համոզումը հիմնվում է Հիսուսի ուսուցման վրա, որը համատես Ավետարաններում արդեն տեսանելի է (Մտթ 11, 19; Ղկս 11, 31-32), բայց այստեղ շատ ավելի շեշտադրված է. Իր ծագումը խորհրդավոր է (7, 27-29; 8, 14.19; հմմտ. Հոբ 28, 20-28). միայն Ինքն է ճանաչում Աստծո խորհուրդները և դրանք հայտնում է մարդկանց (3, 11-12.31-32; հմմտ. Մտթ 11, 25-27; Իմս 9, 13-18; Բրք 3, 29-38). Նա կենդանի հաց է, որ հագեցնում է Իրենով սնվողի գոյութենական քաղցը (6, 35; հմմտ. Առկ 9, 1-6; Սրք 24, 19-22; Մտթ 4, 4; հմմտ. 2Օր 8, 3):

6, 37 - «Յուրաքանչյուր ոք». Հուն. «Πᾶν» - «Պան». Նշանակում է ամենը կամ ամենքը, բայց «ամեն ոք»ի, «յուրաքանչյուր ոք»ի, «որևիցէ մեկ»ի իմաստով, որպես ամբողջությունը կազմող մաս: – Գրաբարը. «Զամենայն զոր տայ ինձ Հայր»։ ꟷ

- «գալիս է». Գնալ, քայլել դեպի Հիսուսը՝ նշանակում է հավատալ Իրեն: Հիսուսի հանդեպ հավատքը անշարժ (ստատիկ) իրականություն չէ, այլ՝ մի ընթացք է, շարժուն (դինամիկ) իրականություն:

6, 38 - Երկու կամքերի ընդգծումը, և Հիսուսի լիակատար պատրաստակամությունը՝ կամովին հետևելու Հոր կամքին, ներկա է նաև Գեթսեմանիի պարտեզում Հիսուսի հոգեվարքի դրվագում (Մտթ 26, 39; Մրկ 14, 36; Ղկս 22, 42):

6, 39 - «վերջին օրը». Հուն. «ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρᾳ» - «էն տէ էսխատէ հեմեռա». Հմմտ. 10, 28-29; 17, 12; 18, 9; Մտթ 18, 14: Այստեղ առաջին անգամ գործածվում է – և հետո գործածվելու է բավական հաճախակի կերպով (հմմտ. 6, 40.44.54; 7, 37; 11, 24; 12, 48) – «վերջին օրը» արտահայտությունը, մատնանշելու համար Քրիստոսի վերադարձի օրը. «տոնի վերջին՝ ամենահանդիսավոր օրը» (7, 37) նրա համար, ով ընդունած կլինի Հիսուսին:

6, 40 - «տեսնում է». Հուն. «θεωρέω» - «թէօռէօ» բայի ճշգրիտ նշանակության համար՝ տե՛ս Մրկ 3, 11⁺:

6, 41-43 - «տրտնջում էին ... Մի՛ տրտնջացեք». Հրեաների այս տրտնջոցները հիշեցնում են իրենց նախահայրերի նմանատիպ տրտնջոցները Մովսեսի դեմ, անապատում (հմմտ. Ել 16, 2.7-8; 17, 3; Թց 11, 1; 14, 27; 1Կր 10, 10):

6, 44 - «եթե Հայրը ... չձգի նրան». Իր ժողովրդի մասին խոսելով, Աստված ասել էր. «Հրապուրելով ձգելու եմ նրան, տանելու եմ նրան անապատ, և այնտեղ խոսելու եմ նրա սրտին» (Ովս 2, 16): Իսկ Երգ Երգոցում հարսն աղերսել էր. «Ձգի՜ր ինձ քո ետևից» (Երգ 1, 4): Բայց ''հրեաները'', մերժելով գնալ դեպի Հիսուսը, այսինքն՝ Նա, Ում Հայրն ուղարկել է, անարդյունավետ են դարձնում Աստծո կանչը:

Ձգելու թեման – այստեղ գործածված միևնույն «ἑλκύω» - «հելկյուօ» բայով, որն Ավետարաններում միայն Հովհաննեսի մոտ է գործածվում (5 անգամ) – վերադառնում է 12, 32 տողի հայտնի խոսքի մեջ. «Եվ ես, երբ երկրից վեր բարձրանամ, ամենքին դեպի ինձ կձգեմ»:

6, 45 - «Մարգարեների». Մեջբերման խոսքը, որպես այդպիսին, Հին Կտակարանում չի հանդիպում: Այն ամենայն հավանականությամբ ստացվել է՝ միմյանց կցելով Ես 54, 13 և Երմ 31, 34 տողերը, ցույց տալու համար, որ Աստծուց է բխում հավատքը նրանց, ովքեր ընդունում են Հիսուսին: Դրա համար էլ Հովհաննեսն ասում է «Մարգարեների մոտ», հոգնակի թվով ու անորոշ ձևով:

6, 48-59 - Հմմտ. Մտթ 26, 26-29; Մրկ 14, 22-25; Ղկս 22, 15-20; 1Կր 11, 23-26:

Այս տողերում Հովհաննեսը – ով իր Ավետարանում կանգ չի առել Ամենասուրբ Հաղորդության խորհրդի հաստատման կոնկրետ դրվագի վրա – ներկայացնում է նույնի հոգևոր-միստիկ-աստվածաբանական ընթերցումը:

6, 49 - «Ձեր հայրերը». Իսրայելում, Դավթի սերնդին պատկանող ընտանիքում մարդացած լինելով հանդերձ, Աստծո Միածին Որդին անձնական հարթության վրա չի նույնանում այդ ժողովրդի հետ: Իսրայելի նախահայրերը Իր նախահայրերը չեն. Ինքը միայն մեկ Հայր ունի՝ Աստված (հմմտ. 1, 1; 8, 58; 17, 5; 1Հվհ 1, 1):

6, 51 - «իմ մարմինն է». Հուն. «ἡ σάρξ μού ἐστιν» - «հէ սառքս մու էստին». Մինչ համատես երեք Ավետարանները և Պողոս Առաքյալը Ամենասուրբ Հաղորդության հաստատման դրվագում գործածում են «σῶμά» - «սօմա» եզրը, որ նշանակում է «մարմին», ընդհանուր հասկացողությամբ, Հովհաննեսը նախընտրում է գործածել «σάρξ» - «սառքս» եզրը, որն իր առաջնային բուն իմաստով նշանակում է «միս» և, հետևաբար, մատնանշում է մարդու մարմնեղեն թանձր մասը՝ «միսն ու արյունը»: Ուստի, բառացի թարգմանության դեպքում, այս տողը կունենա հետևյալ տեսքը. «Եվ հացը, որ ես տալու եմ, հիրավի իմ միսն ու արյունն է՝ աշխարհի կյանքի համար»: Եվ այսպես ավելի լավ է հասկացվում հրեաների զարմանքն ու գայթակղությունը՝ ի լուր Հիսուսի այս խոսքի:

6, 52 - «վիճաբանել». Հուն. «Ἐμάχοντο» - «Էմախոնտո». Բառացի՝ կռվում էին: Գրաբարը. «Մարտնչէին ընդ միմեանս»։ Այս բայի գործածումը ցույց է տալիս, թե ի՛նչ աստիճանի բուռն վիճաբանություն է ծագում Հիսուսի ունկնդիրների միջև: Խոսքն այլևս տրտնջոցի կամ պարզ քննադատության մասին չէ (41), այլ՝ բորբոքված բանակռվի:

6, 54-58 - «ուտում է». Հուն. «τρώγων» - «տռօգօն». Հովհաննեսը այստեղ ևս զարմանալի ընտրություն է կատարում. «ἐσθίω» - «էսթի՛օ» - «ուտել» բայը գործածելու փոխարեն, որով արտահայտվում է մարդկանց սնվելու գործողությունը, գործածում է «տռօգօ» բայը, որով մատնանշվում է կենդանիների սնվելը և բառացի նշանակում է կրծել, ցորենի հասկը կամ եգիպտացորենի կոճը հատիկ առ հատիկ ուտել: Նոր Կտակարանում այս բայը գործածվում է ընդամենը 6 անգամ, որոնցից 4ը այս դրվագում (6, 54.56.57.58; մյուս 2ը՝ Մտթ 24, 38; Հվհ 13, 18): Հովհաննեսի կողմից այս ընտրությունը հավանաբար կատարվում է՝ պլաստիկ կերպով ընդգծելու համար Հիսուսի «մսով ու արյամբ» սնվելու իրական փորձառությունը (55): Այս տեսանկյունից դիտված, հացի և գինու հաղորդութենական իմաստից բացի, Հովհաննեսը ակնարկ է կատարում նաև Հիսուսի մահվանը, որն հարկավոր է «սպառել» – մասնակցելով դրան – հավիտենական կյանքն ունենալու համար:

6, 56 - «բնակվում է». Հուն. «μένει» - «մենեյ». Բառացի՝ մնում է: Սրանում է կայանում հավիտենական կյանքը (54). ընդմիշտ հաղորդության մեջ մնալ Հիսուսի հետ:

6, 57 - «ով ուտում է ինձ, ... կապրի իմ համար». Ամենասուրբ Հաղորդությունը քրիստոնյային հաղորդում է կյանքը, որը Որդին ունի Հորից. Որդուն հաղորդվողը մուտք է գործում Ամենասուրբ Երրորդության կյանքի մեջ:

6, 58 - «հայրերը». Քանի որ դրվագի սկզբում (49) ընդգծվել էր «ձե՛ր» հայրերը, Հովհաննեսը կարևոր չի նկատում նույնը կրկնել նաև այստեղ, գտնելով, որ ինքնըստինքյան պարզ է, թե խոսքը ո՛ւմ մասին է: Որոշ ձեռագրեր, համենայն դեպս, կամենալով նույնացնել երկու տողերը, այստեղ ևս ավելացնում են «ձեր»: Գրաբարը ևս. «հարքն ձեր»։

6, 60-71 - Աշակերտներից ոմանք (ինչպես այն ժամանակ, այնպես էլ այսօր) դժվարանում են ըմբռնել և ընդունել Կյանքի Հացի ճառում բովանդակված քրիստոսաբանությունը (ա՛յլ խոսքերով ասած՝ չեն կարողանում հավատալ Հիսուսի խոսքին, վստահել Նրան, Նրա ուսուցմանը): Այդ աշակերտներին (ինչպես այն ժամանակ, այնպես էլ այսօր) Հիսուսն ուղղում է Իր հորդորը. «Ճշմարիտ, ճշմարիտ եմ ասում ձեզ. եթե չուտեք Մարդու Որդու մարմինը և չխմեք Նրա արյունը, կյանք չունեք ձեր մեջ: [...] Խոսքերը, որ ես ասացի ձեզ, հոգի են, և կյանք են» (53.63): Եվ Պետրոսը (Եկեղեցին) պատասխանում է. «Տե՜ր, [...] Դու հավիտենական կյանքի խոսքեր ունես: Եվ մենք հավատացինք և ճանաչեցինք, որ Դու Աստծո Սուրբն ես» (68-69) Ամենասուրբ Հաղորդության խորհրդի մեջ: «Հավատացինք և ճանաչեցինք». նախ՝ հավատացինք, և միայն այդպե՛ս՝ ընդունակ եղանք ճանաչելու:

6, 60 - «Անընդունելի». Հուն. «Σκληρός» - «Սկլեռոս». Բառացի՝ կարծր, կոշտ, կոպիտ: Գրաբարը. «Խիստ է բանդ այդ»։ ꟷ

- «խոսքը». Հուն. «ὁ λόγος» - «հո լոգոս». Ովքեր չեն ընդունում Քրիստոսի Մարմնի ու Արյան խորհրդի մեջ ամփոփված քրիստոսաբանությունը, չեն հավատում Հիսուսի խոսքին, նշանակում է, որ անընդունելի են համարում խոսքը Նրա, Ով անձամբ Խոսքն է (Բանը), Ով ի սկզբանե Աստծո մոտ էր, և Ով Ինքն իսկ Աստված է (1, 1; 20, 28): ꟷ

- «ընկալել». Հուն. «ἀκούειν» - «ակուէին». Բառացի՝ լսել (ականջ դնել, ընդունել իմաստով): Գրաբարը. «ո՞վ կարէ լսել դմա»։

6, 62 - Ակնարկում է Համբարձմանը: Այդ դրվագում ևս խոսվում է ոմանց երկմտության, կասկածների մասին, մինչ Առաքյալները (Եկեղեցին) երկրպագում են Հարուցյալ Հիսուսին (հմմտ. Մտթ 28, 17 և 28, 17⁺):

6, 63 - «Խոսքերը, որ ես ասացի ձեզ, հոգի են, և կյանք են». Հուն. «Τὰ ῥήματα ἃ ἐγὼ λελάληκα ὑμῖν πνεῦμά ἐστιν καὶ ζωή ἐστιν» - «Տա հռեմատա հա էգօ լելալեկա հյումին պնէումա էստին կայ զօէ էստին». Քրիստոսի Մարմնի ու Արյան խորհուրդը ընկալելու համար հարկավոր է դուրս գալ (դարձի գալ) սոսկ նյութական, սոսկ մարդկային, սոսկ աշխարհային սահմանափակ տրամաբանությունից (անթլփատ սրտից, կարծրասրտությունից), և թույլ տալ, որ Սուրբ Հոգին մտցնի մեզ Աստծո տրամաբանության մեջ: – Տե՛ս նաև Մտթ 19, 8⁺:

Կայքին օգնելու համար կարող եք դիտել / ունկնդրել այս տեսանյութը։

Շնորհակալություն կանխավ։