3) Աստված Իր ազատ կամքով ստեղծեց տիեզերքը
- 01
- 02
- 03
- 04
- 05
-
06
-
-
07
-
- 1) Նախագիտելիք
- 2) Երկրի վրա պատահական էակներ կան
- 3) Պատահական էակներն իրենք իրենց մեջ չունեն իրենց գոյության պատճառը
- 4) Պատահական էակների գոյության պատճառը հարկավոր է փնտրել որևէ անհրաժեշտ էակի մեջ, որն ինքն իր մեջ կունենա իր գոյության պատճառը: Այդ անհրաժեշտ էակն Աստված է
- 5) Մի հարց
- 6) Հավելված. – ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ՀՈԳՈՒ ԾԱԳՈՒՄԸ
-
- 1) Նախագիտելիք
- 2) Տիեզերքում զմայլելի կարգուկանոն կա, որ մի նպատակի է ձգտում
- 2.1) Կարգուկանոնը նյութական աշխարհում
- 2.2) Նպատակային կարգուկանոնը բուսական աշխարհում
- 2.3) Նպատակային կարգուկանոնը կենդանական աշխարհում
- 2.4) Նպատակային կարգուկանոնը մեր հինգ զգայարաններում և մարմնի տարբեր օրգաններում
- 3) Այս կարգուկանոնը ենթադրում է բարձրագույն իմացականությամբ օժտված Հեղինակի գոյությունը
- 4) Այդ Հեղինակն Աստված է
-
08
- 09
- 10
Ինչպես տեսանք, պանթեիստների համաձայն՝ տիեզերքն Աստծո էության անհրաժեշտ դրսևորումն է:
Սպինոզան ևս պաշտպանում է տիեզերքի ստեղծման անհրաժեշտությունը: Աստված ստիպված էր տիեզերքը ստեղծել:
Համաձայն Լայբնիցի, տիեզերքի ստեղծման անհրաժեշտությունը պայմանական է, այսինքն՝ կախված է Աստծո իմաստությունից և բարությունից:
Շոպենհաուերը ցանկանում է տիեզերքը ներկայացնել որպես ինչ-որ կույր Ուժի արդյունք, որը մարմնավորվել է տիեզերքի մեջ՝ իր տառապանքներին որևէ մխիթարություն գտնելու հույսով:
Սակայն, Աստված տիեզերքը ստեղծել է ազատ կամքով: Նա, լինելով առաջին և գերագույն Էակը, չունի ավելի վեր որևէ ուժ, որն Իրեն կարող է մղել արարելու: Միակ ուժը, որի մասին որոշակի առումով կարող ենք ասել, որ Աստծուն մղել է արարելու տիեզերքը և մարդուն, դա Իր անսահման Սերն է, Սիրո ուժը, բայց դա Աստծո նկատմամբ արտաքին ուժ չէ, այլ՝ Իր իսկ Էությունն է, ուստի ևս մեկ անգամ՝ Աստված արարել է Իր ազատ ու ինքնիշխան կամքով, սիրով լի կամքով։
Մյուս կողմից, տիեզերքի բոլոր էակները, լինելով պատահական էակներ, անհրաժեշտորեն գոյություն ունենալու որևէ պահանջ չեն ներկայացնում: Աստված էլ, ամենակատարյալ և ամենաերանելի էակը լինելով, ինքնաբավ է և կարոտ չէ որևէ էակի:
Եթե տիեզերքն իր բնակիչներով գոյություն ունի, դա միմիայն Աստծո անսահման բարության արդյունքն է:
Արարչագործությամբ՝ Աստծուն միայն արտաքին փառք է ավելանում: Աստծո ներքին կյանքը մնում է անփոփոխ:
Ստեղծագործության ողջ օգուտն ու բոլոր առավելությունները արարածների համար են, հատկապես՝ մարդու, որն Աստծո գլուխգործոցն է և տիեզերքի կենտրոնը:
Բնության բոլոր հրաշալիքները մարդու համար են, իսկ մարդն էլ՝ Աստծո:
Այն սերը և փառքը, որ տալիս ենք մեր Ստեղծողին, մեր Արարչին, Նրա էության միջից մեզ է վերադառնում հավերժափայլ ցոլացումով: