ՊԱՏՃԱՌԱԿԱՆՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԸ ՊԱՐԶ, ԱՆՓՈՓՈԽԵԼԻ ԵՎ ԸՆԴՀԱՆՐԱԿԱՆ ՕՐԵՆՔ Է
- 01
- 02
- 03
- 04
- 05
-
06
-
-
07
-
- 1) Նախագիտելիք
- 2) Երկրի վրա պատահական էակներ կան
- 3) Պատահական էակներն իրենք իրենց մեջ չունեն իրենց գոյության պատճառը
- 4) Պատահական էակների գոյության պատճառը հարկավոր է փնտրել որևէ անհրաժեշտ էակի մեջ, որն ինքն իր մեջ կունենա իր գոյության պատճառը: Այդ անհրաժեշտ էակն Աստված է
- 5) Մի հարց
- 6) Հավելված. – ՄԱՐԴԿԱՅԻՆ ՀՈԳՈՒ ԾԱԳՈՒՄԸ
-
- 1) Նախագիտելիք
- 2) Տիեզերքում զմայլելի կարգուկանոն կա, որ մի նպատակի է ձգտում
- 2.1) Կարգուկանոնը նյութական աշխարհում
- 2.2) Նպատակային կարգուկանոնը բուսական աշխարհում
- 2.3) Նպատակային կարգուկանոնը կենդանական աշխարհում
- 2.4) Նպատակային կարգուկանոնը մեր հինգ զգայարաններում և մարմնի տարբեր օրգաններում
- 3) Այս կարգուկանոնը ենթադրում է բարձրագույն իմացականությամբ օժտված Հեղինակի գոյությունը
- 4) Այդ Հեղինակն Աստված է
-
08
- 09
- 10
Պատճառականության օրենքը պարզ է արևի լույսի նման և բացատրության ու ապացույցի կարիք չունի: Այն ժխտողն անխուսափելի հակասության մեջ կընկնի:
Նա, ով ասում է. «Արդյունքը կամ պատահական էակը պատճառ չունի», բացահայտ կերպով հակասում է իրեն: Որովհետև, երբ ասում է «արդյունք կամ պատահական էակ», ասում է նաև, որ այդ էակը ինքն իրենից չէ, քանի որ արդյունք է, պատահական էակ է, որն իր մեջ չունի իր լինելու պատճառը: Մյուս կողմից, երբ ավելացնում է «պատճառ չունի», այդ ժամանակ ժխտում է իր առաջին ասածը, որովհետև այն արդյունքը կամ պատահական էակը, որ պատճառ չունի, արդյունք չէ, պատահական էակ չէ, այլ՝ ինքն իրենից է, առանց պատճառի: Հակասությունների հակասություն է ասելը, թե «պատահական էակը (= ինքն իրենից չէ) պատճառ չունի (= ինքն իրենից է)»:
Այսպիսով, պատճառականության օրենքը արևի պես ինքն իրենով շողում է մեր մտքի առջև և ինքն իրեն պարտադրում է: «Անուրանալի է մարդկային բանականության համար, որ ամեն արդյունք պատճառ ունի»[1], ասում է Գրիգոր Օտյանը: «Առանց պատճառի որևէ եղելություն ընունելը նույն իր՝ Գիտության ուրանալն է»[2], ասում է ֆրանսիացի գիտնական Քլոդ Բեռնարը (Claude Bernard), որովհետև «Գիտությունների հիմքը պատճառականության օրենքն է»[3], ավելացնում է Էռնեստ Նավիլը (Ernest Naville): Օրինակ. բժիշկը արդյունքից ճանաչում է հիվանդության տեսակը: Մեծն Նյուտոնը խնձորի վայր ընկնելուց հետո գտավ ձգողականության օրենքը, որը խնձորի վայր ընկնելու պատճառն է, և այլն:
Անփոփոխելի և ընդհանրական այս օրենքը պահում է իր զորությունը գիտության ու փիլիսոփայության բոլոր ոլորտներում: Յուրաքանչյուր արդյունք կամ պատահական էակ, լինի այն նյութական կամ աննյութ, զգայական թե ոչ զգայական, ժամանակավոր թե հավիտենական, ենթակա է այս օրենքին: Պատճառականության օրենքի մեջ բացառություն չկա: Ինչ որ գոյություն ունի, էակ է, և պատճառականության օրենքը բոլոր էակների օրենքն է:
