Գլուխ Է. - Համատես Ավետարանների խնդիրը
- 01
- 02
-
03
-
- Մարկոսը Հիսուսին տեսե՞լ է, թե՞ ո՛չ
- Երկրորդ Ավետարանը Առաջին և Երկրորդ դարերում տարածում ունեցող գիրք է եղել
- Երկրորդ Ավետարանի հեղինակը Մարկոսն է
- Ներքին փաստեր
- Երկրորդ Ավետարանը գրվել է հեթանոսությունից դարձի եկած քրիստոնյաների համար
- Երկրորդ Ավետարանի նպատակը
- Ե՞րբ է գրվել երկրորդ Ավետարանը
- Որտե՞ղ է գրվել երկրորդ Ավետարանը
- Մարկոսի Ավետարանի լեզուն և ոճը
-
- ա) «Բանավոր ավանդության» վարկած
- բ) Համատես Ավետարանների փոխադարձ կախումնավորության վարկած
- բ.1) Մարկոսն անկախ է Մատթեոսից և Ղուկասից
- բ.2) Մատթեոսն ու Ղուկասը փոխադարձաբար անկախ են
- բ.3) Մարկոսն ու Ղուկասը
- բ.3.1) Բացթողումները
- բ.3.2) Հավելումներ և հպումներ
- բ.3.3) Տեղափոխություններ
- բ.3.4) Կրկնակ նյութերի փաստը
- բ.4) Առարկություն Մարկոսից Ղուկասի ուղղակի կախումնավորության դեմ
- բ.5) Մատթեոսը և Մարկոսը
- բ.6) Եզրակացություն
- գ) Ավետարանների աղբյուրները
- դ) Եզրակացություն
-
- Չորրորդ Ավետարանը հայտնի է եղել Երկրորդ դարի առաջին կեսին
- Չորրորդ Ավետարանի հեղինակը Հովհաննես Առաքյալն է
- Տարակույսներ
- Ա՛յլ առարկություններ
- Լռության առարկությունը
- Մեկ ա՛յլ առարկություն
- Ներքին փաստեր
- Չորրորդ Ավետարանի հեղինակը հրեա է
- Չորրորդ Ավետարանիչն ականատես վկա է
- Չորրորդ Ավետարանի ամբողջականության հարցը
- Չորրորդ Ավետարանի նյութերի հաջորդականության մասին
- Առերևույթ հակասություններ
- Հովհաննես Ավետարանիչը և մյուս երեք Ավետարանները
- Միջավայրի ազդեցությունը չորրորդ Ավետարանի վրա
- Չորրորդ Ավետարանի լեզուն և ոճը
- Որտե՞ղ և ե՞րբ է գրվել չորրորդ Ավետարանը
- Եզրակացություն
-
04
-
05
-
Մեզ հասած չորս Ավետարաններից առաջին երեքը թեև տարբեր հեղինակների կողմից, տարբեր վայրերում և տարբեր ժամանակահատվածներում են գրվել, սակայն իրար հետ այնպիսի սերտ կապակցություն ունեն, որ կոչվել են «Համատես»։ Այս բառն առաջացել է հունարեն «συ΄ν-οφις» = «ամբողջության տեսություն» բառից, որը Յոհան Գրիսբախի[1] կողմից 1774 թվականին լույս տեսած մի հրատարակության խորագիրն է[2]։
Վերոհիշյալ հրատարակությունում Մատթեոսի, Մարկոսի և Ղուկասի Ավետարանները տպված են երեք տարբեր սյունակներով՝ դրանք իրար հետ դյուրությամբ համեմատելու նպատակով։
Ինչպես ասացինք, երբ առաջին երեք Ավետարաններն իրար հետ համեմատելու լինենք, անմիջապես պիտի անդրադառնանք, որ դրանք իրար հետ նյութերի դասավորման, գրելաոճի և նույնիսկ բառապաշարի այնպիսի նմանություններ ունեն, որ կարծես իրարից ընդօրինակված լինեն։
Բազմազան նմանություններին առընթեր, սակայն, այնպիսի տարբերություններ էլ կան, որոնց գոհացուցիչ բացատրություններ տալու համար մասնագետները հարյուրավոր գրքեր ու հոդվածներ են գրել։
Արդեն Չորրորդ դարում Սուրբ Օգոստինոսը նկատի առնելով Ավետարաններում գտնվող անհամաձայն կետերը՝ աշխատեց իրար հետ հաշտեցնել արտաքնապես իրար հակասող տարբերակները՝ ցույց տալով, որ չորս Ավետարաններն իրարից էական ոչ մի տարբերություն չունեն։
Տացիանոսը Երկրորդ դարի վերջերին նման մի փորձ արել էր արդեն։ Նա չորս Ավետարանները միաձուլելով մի Ավետարան էր կազմել՝ Դիատեսսառոն (Diatessaron) անվամբ։
Միջին դարերում Ժան Ժերսոնը[3] հրատարակելով «Monotessarron, Unum de quatuor» աշխատասիրությունը՝ ջանացել է բացատրություն տալ Ավետարաններում գոյություն ունեցող տարբերություններին։
Բազմաթիվ ա՛յլ հրատարակություններից արժե հիշատակել նաև Անդրեաս Օզիանդերի[4] գործը, որը լույս է տեսել 1537 թվականին։
Համատես Ավետարանների բովանդակությունը
Առաջին երեք Ավետարանների նյութերը սովորաբար երեք խմբերի են բաժանվում և անվանվում են.
ա) Եռյակ ավանդություն, այսինքն՝ այն նյութերը, որոնք ընդհանուր են երեք Ավետարաններում.
բ) Կրկնակ ավանդություն, այսինքն՝ այն նյութերը, որոնք միայն երկու Ավետարաններում են ընդհանուր.
գ) Միակ ավանդություն, այսինքն՝ այն նյութերը, որոնք Ավետարաններից միայն մեկին են բնորոշ։
